بررسی رفتار مصرف کنندگان شهری ایران: با تاکید بر الگوی مصرفی

در مطالعه حاضر سعی شده است تا ضمن بررسی رفتار مصرف کنندگان شهری طی دوره 79-1359 نقش عادات مصرفی نیز در شکل گیری الگوی مصرف تصریح شود. مطالعه رفتار مصرف کنندگان و تحلیل نحوه تخصیص بودجه محدود بین نیازهای نامحدود خانوار از دیرباز دارای اهمیت زیادی بوده است. بر اساس تئوری مطلوبیت، مصرف کنندگان همواره بدنبال تخصیص بهینه درآمد خود بین کالاها و خدمات هستند بگونه ای که به حداکثر مطلوبیت دست پیدا کنند. در تحلیل های پویای اقتصاد خرد اعتقاد بر این است که رفتار مصرف کنندگان علاوه بر دو اثر جانشینی و درآمدی حاصل از تغییر قیمت در تحلیل های ایستا مطرح می شود، از عادات مصرفی ( موسوم به اثر رفتاری) گذشته نیز متاثر می شود. اقلام مورد مطالعه از گروه مواد خوراکی و دخانی شامل: آرد، رشته و نان، انواع گوشت، لبنیات و تخم مرغ،‌ روغن ها و چربی ها، میوه و سبزی، خشکبار و حبوبات، قند و شکر و چای، چاشنی ها و نوشابه و دخانیات می باشد. نتایج حاصل از تفکیک اثر کل تغییر قیمت حاکی از اهمیت بالا و تعیین کننده نقش اثر رفتاری در تغییرات مصرف کالاهای مورد مطالعه می باشد. بدین معنی که علیرغم افزایش قیمت در اغلب گروه ها، مصرف کنندگان تمایل بهحفظ عادات مصرفی گذشته دارند. پس از اثر رفتاری نیز به ترتیب اهمیت دو اثر درآمدی و جانشینی قرار دارند.