بررسی شکلهای شیمیایی عناصر سنگین سرب ، کبالت ، کادمیم ، نیکل ،روی و مس در خاکهای آبیاری شده با فاضلاب

روش عصاره گیری پی در پی یا دنباله ای اطلاعات مفیدی را از شکلهای شیمیایی عناصر در خاک ارایه می دهد . اطلاعات در مورد عناصر سنگین در خاکهای ایران که با فاضلاب آبیاری می شوند بسیار ناچیز است . هدف از این تحقیق مطالعه رفتار شیمیایی برخی عناصر سنگین در خاکهای آهکی آبیاری شده با فاضلاب به مدت 6 سال درخراسان می باشد . بدین منظور با استفاده از روش عصاره گیری پی در پی یا دنباله ای ،‌توزیع عناصر سرب ( pb) ، کبالت ( co) ، کادمیم cd، نیکل ni ، روی zu و مس cu در خاک تعیین شد .با استفاده از نیترات پتاسیم ، هیدروکسید سدیم ، اتیلن دی آمین تترا استیک اسید ( edta‌) و اسید نیتریک به ترتیب شکلهای محلولی و تبادلی ( exch_) ،‌آلی (‌om-) ، کربنات ( carb- )و تتمه ( res- ) عصاره گیری شدند . کمترین و بیشترین مقداراکثر عناصر سنگین به ترتیب در شکلهای تبادلی و تتمه وجود داشت . توزیع عناصر روی ، نیکل ، کبالت در شکلها به صورت res>carb>om>exch بود که با مصرف فاضلاب تغییر کرد . استفاده از فاضلاب بدون تاثیر چشمگیر بر مقدار کل عناصر در خاک شکل تبادلی و آلی zn , ni, co را افزایش داد . با مصرف فاضلاب مقدار نسبی عناصر cu, pb, cd در شکلهای کربنات و آلی به ترتیب افزایش و کاهش یافت . به طور کلی آبیاری با فاضلاب قابلیت زیست فراهمی عناصر سنگین را از طریق تغییر در شکلهای مختلف خاک تغییر داد که این در طول 6 سال ادامه داشت . به نظر می رسد که کربنات ها در رفتار شیمیایی عناصر سنگین در خاک های نواحی خشک نقش مهمی دارند .