اثرات تغییر اقلیم بر خصوصیات رشد، نمو و عملکرد آفتابگردان و نخود آبی و دیم در شرایط تبریز

این تحقیق با هدف بررسی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد و سایر خصوصیات رشدی آفتابگردان و نخود در شرایط فاریاب و دیم طراحی واجرا گردید. در این تحقیق، نخست با استفاده از دو مدل عمومی گردش (gfdl, giss) ، میانگین ماهانه متغیرهای اقلیمی درجه حرارت، تشعشع و بارندگی، برای شرایط دو برابر شدن دی اکسید کربن در شهر تبریز پیشگویی شد. در مرحله بعد با استفاده از مدل شبیه سازی osbol، اثرات چنین تغییراتی بر رشد و نمو، عملکرد و نیاز آبی آفتابگردان ونخود (آبی و دیم) مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس پیشگویی دو مدل gfdl, giss ، میانگین سالیانه درجه حرارت به ترتیب به میزان 6/4 و 3/4 درجه سانتیگراد و میانگین سالیانه بارش بترتیب به مقدار 32% و 1% افزایش یافته و میانگین سالیانه شدت تشعشع تغییر چندانی نخواهد کرد. نتایج حاصل از مدل giss نشان داد که دو برابر شدن دی اکسید کربن سبب خواهد شد تا در طی پنج ماه اول فصل رشد، میانگین درجه حرارت و بارندگی به میزان 7/3 درجه سانتی گراد و 40% افزایش و تشعشع در این دوره 3% کاهش یابد. بر اساس مدل gfdl ، میانگین درجه حرارت و تشعشع در طی این پنج ماه به ترتیب 7/4 درجه سانتی گراد و 4% افزایش و بارندگی 12% کاهش خواهد یافت. بر اساس نتایج حاصل از مدل osbol ، تغییر اقلیم سبب خواهد شد تا در آفتابگردان و در شرایط فاریاب، روز تا رسیدگی و شاخص برداشت کاهش و عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک و تا حدودی نیاز آبی افزایش یابد. در شرایط دیم، عملکرد بیولوژیک افزایش و روز تا رسیدگی و شاخص برداشت کاهش می یابد، در مورد عملکرد دانه، بین نتایج مبتنی بر دو مدل gfdl, giss تضاد وجود دارد. در رابطه با نخود نتایج حاصل بیانگر آن است که دو برابر شدن دی اکسید کربن سبب کاهش شدید تعداد روز تا مرحله رسیدگی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و نیاز آبی نخود در حالت فاریاب شده و شاخص برداشت آن تغییری نخواهد کرد. بر اساس این پیشگویی، عملکرد دانه، بیوماس و شاخص برداشت نخود دیم درحالت اقلیم تغییر یافته ، زیاد شده و روز تا رسیدگی کاهش خواهد یافت