اثر دمای پایین بر جوانه زنی بذر بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاهچه سه رقم گندم زمستانه

به منظور درک پاره ای از جنبه های فیزیولوژیک تحمل به سرما در گندم طی دو آزمایش جداگانه تاثیر دماهای مختلف بر خصوصیات جوانه زنی( آزمایش اول) و صفات فیزیولوژیکی گیاهچه ها( آزمایش دوم) مورد مطالعه قرار گرفت. طرح آزمایشی بکار رفته طرح کرت های یک بار خرد شده با 4 تکرار بود که در آن دما( 5، 10 و 20 درجه سانتی گراد در آزمایش اول و 10 و 20 درجه سانتی گراد در آزمایش دوم) به عنوان فاکتور اصلی و رقم ( بزوستایا، بولانی و لاین 518 به ترتیب مقاوم، نیمه مقاوم و حساس) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. کاهش دما از 20 درجه سانتی گراد به 10 و 5 درجه سانتی گراد باعث افزایش معنی دار در زمان 50 درصد جوانه زنی و کاهش معنی دار در طول ریشه چه و ساقه چه و نیز وزن خشک و محتوی آب آنها شد. در دمای پایین وزن خشک و طول ریشه چه و ساقه چه رقم بزوستایا نسبت به دو رقم دیگر به طور معنی داری بیشتر بود. با توجه به میانگین دو تیمار حرارتی مقدار قندهای محلول برگ و طوقه و کلروفیل برگ در رقم بزوستایا به طور معنی داری بیشتر و محتوی آب برگ و طوقه آن کمتر از دو رقم دیگر بود. کاهش دما موجب افزایش بیشتر قندهای محلول طوبه رقم بزوستایا نسبت به لاین 518 و رقم بولانی و نیز افزایش بیشتر در کلروفیل a در رقم بزوستایا و بولانی نسبت به لاین 518 شد. نتایج نشان داد صفاتی که در سبز شدن و استقرار سریع گیاهچه ها در دمای پایین و نیز بقای آنها در شرایط یخبندان موثر هستند می توانند از مکانیزم های مهم مقاومت به سرما در گیاه گندم می باشند و می توان از آنها برای اصلاح مقاومت به خشکی استفاده نمود.