تعیین گروه بیماریزایی جدایه های قارچ Ascochyta rabiei در ایران

به منظور تعیین گروه های پاتوتیپی قارچ عامل بیماری برق زدگی نخود ascochyta rabiei(pass)l. در ایران، 26 جدایه از 16 استان کشور انتخاب و آزمون بیماریزایی با استفاده از 16 رقم افتراقی در شرایط گلخانه انجام شد و نتایج تزیه واریانس و مقایسه میانگین ها حاکی از تاثیر معنی دار جدایه ها در بروز بیماری و وجود تنوع بیماریزایی در بین آنها بود. گروه بندی جدایه ها بر اساس الگوی بیامریزایی، قدرت بیماریزایی و تجزیه خوشه ای انجام شد. بر اساس الگوی بیماریزایی سه نژاد r6, r5, r1 و دو پاتوتیپ p2, p1 شناسایی شد، در حالیکه بر اساس قدرت بیماریزایی تنها سه گروه پاتوتیپی و بوسیله تجزیه خوشه ای دو گروه قوی و ضعیف به ترتیب با میانگین بیماریزایی 21/6 و 87/3 تعیین گردید. همچنین در این راستا روش ابداعی مبتنی بر تجزیه واریانس نیز مورد استفاده قرار گرفت. در این روش بر اساس نتایج مقایسه میانگین ها، کلیه ارقام افتراقی در شش سطح مقاربتی تفکیک و بر اساس قدرت بیماریزایی لازم جهت شکستن این سطوح کلیه جدایه ها در شش گروه پاتوتیپی p6, p5, p4, p3, p2, p1 قرار گرفتند. این روش در مقایسه با سایر روشها قابلیت بهتری در تفکیک جدایه ها نشان داد و جدایه ها در گروه های پاتوتیپی تعیین شده بطور مطلوبتری توزیع شدند. در بین گروه های پاتوتیپی شناسایی شده، پاتوتیپ شش با سه جدایه از استان های تبریز، مرکزی و همدان به دلیل قدرت بیماریزایی بسیار بالا حائز اهمیت بیشتری بود. قدرت بیماریزایی این پاتوتیپ به اندازه ای بود که ارقام مورد مطالعه در این بررسی هیچگونه مقاومتی در برابر آن نشان ندادند. لذا لازم است پروژه های اصلاحی جهت گزینش ارقام مقاوم متناسب با گروه های پاتوتیپی شناسایی شده در مناطق مختلف طراحی گردد.