اثرات شوری بر ارقام نخود در مرحله هتروتروف

به منظور مقایسه واکنشهای ارقم تیپ دسی و کابلی نخود به شوری در مرحله هتروتروف ، در سال 1379 ، آزمایشی در گلخانه دانشگاه تبریز انجام شد . دراین بررسی ،‌40 بذر از هر یک از ارقام جم ، هاشم ( کابلی ) ، کاکا و پیروز ( دسی) انتخاب به مدت 8 روز در گلدانهای حاوی خاک با شوریهای 9/0( شاهد ) ، 6/2 و 9/4 دسی زیمنس بر متر رویانده شدند . فاکتورهای آزمایش شامل ارقام و سطوح شوری بودند که به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ترکیب شدند . درای بررسی ، صفات درصد آب ، غلظت سدیم ، پتاسیم ، ‌کلسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک گیاهچه مورد سنجش قرار گرفتند . نتایج نشان داد که در سطح دوم شوری ، ارقام تیپ کابلی در مقایسه از ارقام دیگر از غلظت پتاسیم و کلسیم کمتر و همچنین k/na و وزن خشک گیاهچه پایین تر و در مقابل ، از غلظت بیشتر سدیم در ریشه چی و ساقه چی برخوردار بودند. بر خلاف شرایط تنش در شرایط فاقد تنش ، بیشتر بودن غلظت پتاسیم و کلسیم در ریشه چه و یا ساقه چه نمی تواند معیار برتری ارقام مورد بررسی در نظر گرفته شود ، زیرا بین این صفات با وزن خشک گیاهچه رابطه معنی داری بدست نیامد .در تجزیه کلاستر ارقام بر اساس 11 صفت در وضعیت وجود تنش شدید شوری، دو کلاستر حاصل شد. در کلاستر اول ، ارقام تیپ دسی و در کلاستر دوم ارقام تیپ دیگر قرار داتند . در وضعیت عدم وجود تنش شوری ، ارقام تیپ کابلی ، کاکا و پیروز سه کلاستر جداگانه را به خود اختصاص داشتند . به لحاظ وجود رابطه مثبت و معنی دار بین وزن خشک گیاهچه غلظت عناصر پتاسیم و کلسیم در شرایط تنش شدید شوری، به نظر می رسد که شاید بتوان از این صفات به عنوان شاخص هایی گزینش ارقام متحمل به طوری استفاده نمود . شایان ذکر است که برای حصول اطمینان از این امر لازم است که در آزمایشات تکمیلی ، وراثت پذیری این صفات نیز تعیین گردد.