(Brassica napus L.)واکنش اجزای جوانه زنی بذر به تنش شوری در کلزا

در جوانه زنی بذر گیاهان زراعی اجزای سرعت جوانه زنی (gr) ، درصد نهایی (تجمعی )جوانه زنی (fgp)^2 ، یکنواختی جوانه زنی (gu)^3 و رشد هتروترفیک گیاهچه حائز اهمیت هستند . احتمال می رود میزان حساسیت این اجزا به تنش های محیطی از جمله تنش شوری متفاوت باشد . علاوه بر این ، برای اصلاح گیاهان زراعی در جهت افزایش تحمل شوری در مرحله جوانه زنی شناخت میزان حساسیت هر یک از اجزا و تعیین حساس ترین جزء ضرورت دارد . از اینرو،این مطالعه به منظور بررسی واکنش اجزای جوانه زنی بذر کلزا به تنش شوری و طبقه بندی این اجزا از نظر درجه حساسیت انجام شد . آزمایش در پتری دیش به صورت روش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار در شرایط آزمایشگاه به اجرا درآمد . سه پتانسیل اسمزی ایجاد شده به وسیله کلرور سدیم (صفر،4/0- و 8/0- مگاپاسکال )سطوح فاکتور اول یعنی شوری و پنج رقم کلزا (طلایه،سرز،رجنت،کبرا*دبلیو.آ. و پی.اف. 91/7045 )سطوح فاکتور دوم یعنی رقم را تشکیل دادند. گرچه یافته ها حاکی از تاثیر معنی دار تنش شوری بر fgp,gu,gr ، طول گیاهچه و نسبت ریشه جه به ساقه چه (r:s) در سطح احتمال یک درصد بود ولی این اجزا به طور یکسان تحت تاثیر تنش شوری قرار نگرفتند . بر اساس نتایج به دست آمده ، fgp متحملترین جزء و gr حساس ترین جز به تنش شوری بود . همچنین مشخص شد که حساسیت ریشه چه به تنش شوری بیش از ساقه چه می باشد . علاوه بر این ، نتایج نشانگر عکس العمل متفاوت fgp,gu,gr ارقام کلزا به تنش شوری است در حالی که تغییرهای رشد گیاهچه و r:s تحت تاثیر شوری در ارقام کلزای مورد آزمایش نسبتا مشابه بوده است . در شرایط عدم تنش (شاهد)بیشترین gr (58/0)در رقم سرز مشاهده شد حال آنکه کمترین میزان کاهش gr نسبت به شاهد (6/19 درصد) در شرایط شوری شدید (8/0-مگاپاسکال)مربوط به رقم رجنت بوده است . همچنین کمترین کاهش gr نسبت به شاهد در شرایط شوری متوسط (4/0-مگاپاسکال )در پی. اف 91/7045 مشاهده گردید .