بررسی روابط برخی از صفات مهم مورفولوژیک و زراعی با عملکرد وش در ارقام گلاندلس پنبه از طریق روش های آماری چند متغیره

تنوع ژنتیکی و ماهیت روابط موجود بین صفات زراعی و مرفولوژیکی با عملکرد بذر ، عملکرد الیاف و اجزاء آن در 56 رقم پنبه گلاندلس (gossypium hirsutum l.) در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات پنبه ورامین با استفاده از طرح لاتیس مستطیل در سه تکرار در سال 1378 ارزیابی شد . تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات تعداد بذر در قوزه ، طول 50%الیاف ، ارتفاع گیاه ، استحکام الیاف ، شاخص بذر (وزن هزار دانه )و مقاومت پرسلی الیاف بیشترین تغییرات عملکرد را توجیه می کنند (r^2=47.73) . طبق نتایج حاصل از تجزیه علیت بیشترین اثر مستقیم بر صفت عملکرد تک بوته مربوط به صفت طول میانگره می باشد (p=1.987) . از آنجایی که طول میانگره ، وزن قوزه و تعداد قوزه در بوته بزرگترین اثرات مستقیم را دارا می باشند می توان از این صفات به عنوان معیار انتخاب استفاده نمود . تجزیه به عامل ها 30 متغیر مورد مطالعه را به 6 عامل اصلی کاهش داد که در مجموع 2/63 درصد واریانس کل را توجیه کردند که این عوامل به ترتیب عبارت بودند از خصوصیات بذر ، خصوصیات مرفولوژیکی گیاه ، عملکرد و اجزای آن ، زودرسی ، طول الیاف و عملکرد الیاف . تجزیه خوشه ای با روش وارد (ward) و با استفاده از صفات استاندارد شده صورت گرفت . برش نمودار درختی در فاصله 5/8 واحد اقلیدسی ، ارقام مورد مطالعه را در 5 گروه قرار داد ، با توجه به نتایج مقایسه میانگین صفات مختلف گروه های حاصل از این تجزیه گروه چهارم با داشتن حداقل میانگین صفات ارتفاع اولین شاخه زایا ، تعداد شاخه رویا و تعداد گره تا اولین شاخه زایا به عنوان زودرس ترین گروه و گروه دوم به جهت دارا بودن بالاترین مقدار عملکرد کمی و کیفی بذر و الیاف در صفاتی مثل طول 5/2 % و 50% الیاف ، ظرافت الیاف،عملکرد تک بوته،وزن قوزه و تعداد بذر در قوزه به عنوان بهترین گروه شناسایی شدند .