مطالعه و ارزیابی الگوهای ابلقی برگ و جهش یافته های کاستی کلروفیل بدست آمده از تنوعات سوماکلونال در بنفشه آفریقایی

طی بازدید از گلخانه های تکثیر و پرورش گیاه بنفشه آفریقایی(saintpaulia ionantha h. wendl.) در ایران گیاهانی با انواع الگوهای ابلقی برگ جمع آوری گردید. شناسایی الگوی ابلقی گیاهان با مقایسه تفاوتهای مورفولوژیکی موجود در برگهای نان مانند: 1- محل توسعه سلولهای فاقد کلروفیل، 2- چگونگی گسترش، توزیع و پراکندگی بافتهای فاقد کلروفیل در سطح برگها و 3- شکل کلی توزیع بافتهای ابلق در سر تا سر کل گیاه انجام شد. در این مطالعه از راهنمای شناسایی انواع الگوهای ابلقی برگ در بنفشه آفریقایی که در یک منبع اینترنتی معتبر و ارزشمند وجود داشت، استفاده گردید. در آزمایش بعد، جهت ایجاد تنوعات سوماکلونال و بدست آوردن موتانت های ارزشمند و مطالعه و ارزیابی آنها، قطعات تهیه شده از بافتهای برگی یک رقم نیمه مینیاتور با گل های صورتی رنگ، جهت پرآوری کالوس بر روی محیط کشت ms تغییر یافته که حاوی سطح نسبتا بالایی از هورمون های iaa , ba بود، کشت گردیدند. پینه های بدست آمده در مدت 6 ماه پس از شروع آزمایش 4 تا6 مرتبه واکشت داده شدند و سپس به محیط کشت انگیزش شاخساره(sim) انتقال یافتند. بدین ترتیب از کل توده های پینه ای موجود تعداد 1750 گیاه به دست آمده که جهت شناسایی تغییرات مورفولوژیکی ایجاد شده در برگهای آنان، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. درمرحله بعد، کلیه ارقام جمع آوری شده و واریانت های بدست آمده جهت اثبات پایداری صفت مورد نظرشان با استفاده از قلمه های برگی در شرایط درون گلخانه ای در محیط کشت پرلیت تکثیر گردیدند. در بین گیاهان بدست آمده از کالوسهای واکشت شده، واریانت های با الگوهای مختلف ابلقی برگ و گلهای فانتزی صورتی رنگ که دارای طیفهای مختلفی از تراکم خالهای بنفش رنگ بودند، مشاهده شد. مطالعه، بررسی و ارزیابی واریانتهای بدست آمده از تنوعات سوماکلونال نشان داد که در سیستم کشت بافت امکان تولید انواع الگوهای ابلق و یا بافت ناهمسان برگی در جهت بهبود کیفیت صفات ظاهری گیاه در بنفشه آفریقایی وجود دارد. خصوصیت ابلقی برگها در نتاج رویشی حاصل از قلمه زنی کلیه واریانتهای بافت ناهمسان بعلت تک سلولی بودن منشاء اپیدرمی شاخساره های جدید کاملا محو گردید، در حالیکه کلیه خصوصیات ابلقی واریانتهای ابلق بدست آمده در طی یک نسل رویشی پایدار ماندند. صفت موتاسیون یافته واریانتهای رنگیزه گل نیز در طی یک نسل رویشی پایدار ماند. در مجموع، استفاده از روشهای ایجاد تنوعات سوماکلونال، قابلیتهای ژنتیکی گیاه بنفشه آفریقایی را در راستای تولید و بهبود صفات جدید آشکار می نمود.