بررسی تحلیل‌های نظری در مطالعات اسلام‌گرایی

مسئله نوشتار حاضر بررسی تحلیلی رویکردهای مختلف در مطالعات اسلام‌گرایی است. رویکردهای مطالعات اسلام‌گرایی در دو دسته اصلی قابل طبقه‌بندی هستند: الف) مطالعات کلاسیک‌/‌مدرن؛ ب) مطالعات پسامدرن. مطالعات کلاسیک‌/‌مدرن بیشتر از منظرهای اندیشه شناختی، تاریخی و جامعه‌شناختی این مسئله را بررسی کرده‌اند؛ در مقابل، مطالعات پسامدرن بر اساس اصل سازنده‌گرایی اجتماعی، با اصالت دادن به شرایط اجتماعی شکل‌گیری پدیده‌ها، اسلام‌گرایی را عمدتاً محصول شرایط اجتماعی می‌دانند. در نقد و بررسی این رویکردهای مطالعاتی می‌توان گفت که غالب رویکردهای مطالعاتی کلاسیک‌/‌مدرن، به‌ویژه مطالعات جامعه‌شناختی، تحت تاثیر مبانی مدرن قرار دارند و در نتیجه جانبدارانه هستند، هرچند برخی از آنها، به‌ویژه رویکردهای اندیشه شناختی، قابل قبول‌اند. رویکردهای پسامدرن نیز به دلیل نسبی‌گرایی، به لحاظ مبنایی از درک اسلام‌گرایی و پیام آن باز می‌مانند.

The Investigation of Theoretical Analyses in the Studies of Islamism

Islamism is a phenomenon at the center of attention of researchers today and in spite of its effect on the world, it has not been comprehensively analyzed. The present writing is an analytical study of various approaches in regard with the Islamic studies. These approaches are likely to be classified into two categories: a. classic/modern studies, and b. postmodern studies. The classic/modern studies have investigated this issue in view of psychology, history and sociology; whereas, postmodern studies being on the basis of social constructivism and social conditions in the development of phenomena regard the Islamism as the outcome of social conditions. In relation with the study and criticism of these approaches, it can be assumed that the majority of approaches pertaining to the classic studies particularly sociological studies are affected by the modern foundations and supportive consequently. Although some of them particularly the psychological approaches are considered more acceptable and postmodern approaches leave behind the appreciation of Islamism and its message due to the issue of relativism.