حکمت خداوند و گونه های بهره گیری از آن در فقه سیاسی

مسایل کلامی از جمله مهم ترین مسایلی است که دانشوران فقه؛ به ویژه در عرصه استنباط مسایل فقه سیاسی، از آن استفاده کرده اند. یکی از مسایل مهم کلامی، بحث حکمت خداوند است که مباحث دامنه داری را در میان متکلمان (به ویژه عدلیه و اشاعره) به همراه داشته است. در این نوشتار، پس از بحث از معنای اصطلاحی حکمت از دیدگاه امامیه و معتزله و اشاعره، هدفمندی افعال خداوند و پیراستگی آن از قبیح را توضیح داده و سپس بهره گیری هایی که فقها در استنباط مسایل فقه سیاسی از این مسیله کلامی داشته اند یا می توان داشت، بررسی خواهد شد.در این نوشتار تلاش شده است تا بسیاری از بهره گیری ها در اجتهاد از منظر فقه سیاسی نظیر: بهره گیری در صدور یا عدم صدور روایت از معصوم، بهره گیری در فهم حکم الزامی، بهره گیری در استفاده اطلاق یا عدم اطلاق، بهره گیری در صدور روایت از شان تبلیغ یا صدور شان ولایت، بهره گیری در اثبات استمرار حکم و عدم استمرار آن و بهره گیری در مقام تعارض و تزاحم توضیح داده شود.