جایگاه بیعت و انتخابات در نظام سیاسی اسلام

بدون شک، به سبب تلازم حق و تکلیف در فرهنگ اسلامی، هم چنان که مردم، دارای حقوقی هستند و حاکم، در جهت ادای این حقوق، مسیولیت‏هایی دارد، و در برابر مردم دارای حقوقی است که ادای آنها بر عهده مردم است و برای رسیدن به اهداف متعالی جامعه اسلامی، مشارکت عموم مردم اجتناب‏ناپذیر است که بخشی از این مشارکت، در قالبِ بیعت و انتخابات تحقق می یابد. در این نوشتار، در پی آن است تا به این پرسش اصلی پاسخ دهد که نگرش اسلام به منزله کامل ترین مکتب توحیدی به مسیله بیعت و انتخابات چیست؟ به عبارت دیگر آیا بیعت و انتخابات در قالب مشارکت و فعالیت سیاسی مردم، حق آنهاست یا تکلیف دینی آنان؟ در پاسخ به این سوال معتقدیم که اگر حق آنان باشد، کسی نمی‏تواند این حق را سلب کند؛ چنان که نمی‏تواند آنها را به استفاده از این حق، مجبور کند. مردم آزادند مثلاً در انتخابات شرکت کنند یا نکنند، اما اگر تکلیف ‏شرعی باشد، گرچه ممکن است در قوانین جامعه، مجازاتی برای آن در نظر گرفته ‏نشده باشد، اما بدون تردید، شخصی که در انتخابات شرکت نمی‏کند، مستحق مجازات اخروی خواهد بود.