فرهنگ اسلامی و فرهنگ صلح

در این مقاله ضمن اشاره اجمالی به رویکردهای همگرایانه و آشتی‌جویانه در اوایل قرن بیستم در جهان اسلام به تفصیل زمینه‌های شکل‌گیری و تداوم جریان واگرایی و صلح ستیز بررسی شده و نویسنده نتیجه گرفته است که بحران پدید آمده در جهان اسلام ناشی از بحران در آگاهی اسلامی است و نه فرهنگ و نصوص اسلامی؛ و در نتیجه نمی‌توان اسلام را صلح ستیز دانست. مشکل واگرایی و عزلت گزینی از سویی مشکل نخبگان مسلمان است که با ذهنیتی منفی از واقعیات و روندهای جهانی پیرامون خود به سراغ متون و نمادهای مقدس می‌روند و از سوی دیگر مشکل نظام سلطه است که مسلمانان را در نظم جهانی مشارکت نمی‌دهد و یا این که مسلمانان خود در آن فعالانه مشارکت نمی‌کنند و بلکه خود را هدف آن می‌بینند.