عدالت و سیاست

دغدغه‌ای که باعث می‌شود ما انسان‌ها به بحث عدالت بیندیشیم، دغدغه «به زیستن» است. عدالت امری عمومی، فرا تاریخی و انسانی است؛ یعنی مربوط به مذهب خاص، دین خاص و دوره تاریخی خاصی نیست، بلکه همواره در میان همه ادیان و مکاتب مطرح بوده و خواهد بود. عدالت امری تلقی می‌شود که در صورت رعایت آن، زندگی ما بهتر از آنچه که هست، می‌شود. حال این سوال مطرح می‌شود که ما چگونه نظمی برقرار کنیم که عادلانه باشد؟ انسان موجودی است که نمی‌تواند به تنهایی زندگی کند. ارسطو می‌گفت: اگر موجودی بتواند به تنهایی زندگی کند، یا خداست یا دد است. انسان زندگی‌اش در تعامل با دیگران شکل می‌گیرد و دارای اهدافی است که لازمه دست‌یابی به آن، برقراری نظم در جامعه می‌باشد. نظم دو صفت عادلانه یا غیر عادلانه دارد. در هر جامعه‌ای نظم عادلانه، نظمی است که بیشترین خرسندی را برای افراد آن جامعه فراهم آورد، و در مقابل، اگر مردم جامعه از نظم موجود خرسند نباشند نشان دهنده این است که احتمالا در آن جامعه نظم عادلانه‌ای وجود ندارد. انسان‌هایی که در سطح کلان در جامعه زندگی می‌کنند، باید از نظم جامعه هم راضی باشند و هم خرسند، زیرا خرسندی یک انبساط خاطر به همراه دارد.