عدالت خواهی در نهضت مشروطیت

در مقاله حاضر عدالت به عنوان یکی از دلایل اصلی شکل‌گیری جنبش مشروطیت شناخته شده است. برای اثبات این مدعا، با بهره‌گیری از روش ریالیسم، از علل درونی و ریشه‌های خارجی شکل‌گیری مشروطیت و نیز علل عدالتخواهی مردم سخن به میان آمده است. تشیع و روحیه ظلم ستیزی مردم ایران، به عنوان مهم‌ترین علت درونی جنبش و شرایط و ساختار بد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از علل بیرونی جنبش شناخته شده است.تبیین مفهومی عدالت در این دوره، با آرای دو تن از رهبران مشهور این جریان یعنی شیخ فضل‌الله نوری و آیه‌الله محمد حسین نایینی صورت گرفته است. از آغاز تا پایان این جنبش، مفهوم واحدی از عدالت وجود نداشته است. با این حال، عدالت همواره به عنوان مهم‌ترین خواسته ملت ایران مطرح گشته است.