تحلیل روند مناسبات کشورهای عرب خلیج فارس و اسرائیل از واگرایی به همگرایی

هدف پژوهش حاضر تحلیل روند مناسبات کشورهای عرب خلیج فارس و اسرائیل از واگرایی به همگرایی است. در این راستا بر اساس نظریۀ سیستمی، فرایند واگرایی به همگرایی میان کشورهای عرب خلیج فارس و اسرائیل تبیین گردید و نتایج بررسی‌ها نشان داد که وابستگی و کنش متقابل برآمده از چالش‌ها و فرصت‌های مشترک کشورهای عرب خلیج ‌فارس و اسرائیل، در همگرایی آنان در ساحت‌های سیاسی، اقتصادی و دانشی موثر بوده است. البته تامین منافع سیاسی- اقتصادی قدرت‌های بزرگ بین‎المللی در منطقه غرب آسیا نیز در حمایت و پشیبانی روابط مسالمت‌آمیز آنان نقش موثری ایفا کرد. مادامی که سیاست‌ عادی‎سازی، تنها به عنوان یک سیاست تحمیلی از سوی دولتمردان جبهه غربی، عبری و عربی دنبال می‌شود، چشم‌انداز روشنی از روابط کشورهای خلیج فارس و اسرائیل متصور نیست؛ بلکه نشانه‌ای از احتمال افزایش تنش میان آنان در منازعه‌های آتی اسرائیل با فلسطین و لبنان است. افزایش سطح همکاری‌های ایران با کشورهای عربی خلیج فارس نسبت به اسرائیل می‌تواند افزون بر موازنه در همگرایی، سبب موازنه در تهدید ‌شود؛ به بیان دیگر، همگرایی ایران با کشورهای خلیج فارس در ساحت‌های امنیت، سیاست و اقتصاد می‌باید فراتر از وابستگی کشورهای عربی به اسرائیل باشد تا ضمن اثربخشی بر محیط بین‎المللی (منطقه‌ای- جهانی) و بر محیط ذهنی سیاست‌گذاران کشورهای عربی، محدودۀ رفتاری آنان را نیز تنظیم کند.

an analysis of the relations between persian gulf arab countries and israel from divergence to convergence

the present research aims to analyze the course of relations between persian gulf arab countries and israel, specifically focusing on their transition from divergence to convergence. drawing upon the system theory, this study explains the development of their relations from divergence to convergence. the findings underscore the significant impact of interaction and interdependence arising from shared challenges and opportunities, leading to convergence in political, economic, and scientific domains. however, it is important to acknowledge that the support and establishment of peaceful relations between these nations have also been influenced by the economic and political interests of major international powers in the west asian region. if the normalization policy between persian gulf countries and israel is solely driven by external pressures from western, hebrew, and arab statesmen, the prospects for their relations appear bleak. instead, such a policy could potentially serve as an indicator of potential tensions in future conflicts involving israel, palestine, and lebanon. the growing cooperation between iran and persian gulf arab countries, in comparison to their cooperation with israel, has the potential to not only balance the convergence but also establish a balance in terms of threats. in other words, for iran’s convergence with persian gulf countries in security, politics, and economics to have a significant impact on the international environment (both regionally and globally) and influence the mindset of arab officials, it must surpass the dependence of arab countries on israel and redefine their behavioral boundaries.