اهداف و ارکان پیشرفت سیاسی عادلانه از دیدگاه فارابی

هدف پژوهش حاضر بررسی اهداف و ارکان پیشرفت سیاسی عادلانه از دیدگاه فارابی است. با توجه به جایگاه بااهمیت فارابی در اندیشه و فلسفه‌ی سیاسی اسلامی، بازخوانی اندیشه‌ی وی می‌تواند زمینه‌ی تولید نظریه‌ی پشتیبان پیشرفت سیاسی عادلانه را ایجاد کند. اکنون پس از اتمام دهه‌ی چهارم انقلاب به عنوان دهه‌ی پیشرفت و عدالت، ازجمله ضعف‌های بنیادین در نظام جمهوری اسلامی ایران، عدم وجود نظریه‌ای دارای قابلیت تحقق عینی در حوزه‌های مختلف پیشرفت ازجمله پیشرفت سیاسی عادلانه است؛ ازاین‌رو، تکاپوهای نظریِ این‌چنینی و استنطاق آراء اندیشمندان اصیل اسلامی، بسیار با اهمیت است. در این تحقیق از روش اجتهادی - تحلیلی و نیز روش سیستمی برای بررسی ارکان پیشرفت استفاده شده است. فرضیه‌ی پژوهش بر اهداف و ارکان پیشرفت سیاسی از دیدگاه فارابی، فراگرد دوساحته‌ی دنیوی و اخروی، و با غایت دستیابی به کمال حقیقی، در فرآیند پیشرفت سیاسی عدالت‌محور و تحقّق سعادت اخروی از رهگذر زندگی سیاسی دنیایی استوار است. نتایج نشان داد پیشرفت سیاسی عدالت‌محور بر چهار رکن مکتب، رهبر، مردم و دولت استوار است. این چهار رکن، علاوه بر دارا‌بودن عنصر هماهنگی برای انجام کارویژه‌ها و ایفای نقش خود در فرآیند پیشرفت، بایستی دارای همبستگی با یکدیگر باشند.

goals and fundamental principles of just political progress according to al-fārābī

the primary objective of this research is to examine the goals and fundamental principles of achieving fair and just political progress as proposed by al-fārābī. considering al-fārābī’s influential position in islamic political thought and philosophy, a reevaluation of his ideas can provide a foundation for a theory that advocates for equitable political advancement. in the present day, marked by four decades of revolution characterized as a period of progress and justice, a critical drawback in the islamic republic of iran is the absence of a concrete and attainable theory across various domains, including just political progress. hence, it holds immense significance to pursue such a theory and draw insights from the perspectives of early islamic thinkers. this research employs a speculative-analytical approach and a systematic methodology to explore the foundational components of progress. the hypothesis put forth in this study is based on al-fārābī’s perspective on the objectives and principles of political progress, encompassing both worldly and spiritual dimensions. the ultimate aim is to attain true perfection through a justice-centered trajectory of political progress, leading to happiness in the afterlife via political life in this world. the findings demonstrate that justice-centered political progress rests upon four essential pillars: ideology, leadership, populace, and governance. these pillars must not only fulfill their individual roles in the process of development but also maintain interdependence and mutual coherence.