جهات مشترکه عمومیّه در ‌اندیشه نائینی

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی یکی از مفاهیم مهم در اندیشه آیت‌الله نائینی تحت عنوان «جهات مشترکه عمومیّه» است که تاکنون از نگاه شارحان اندیشه نائینی مغفول مانده است. نائینی با تدوین نظام اندیشه ای منسجم و مبتنی بر مبانی شیعی توانست برای مشروطیت ایران مبنایی اصیل فراهم آورد. سوال اصلی این تحقیق آن است که مفهوم جهات مشترکه عمومیّه در اندیشه نائینی چه معنا و جایگاهی دارد. روش شناسی این پژوهش مبتنی بر مطالعه متن کتاب نائینی و استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. براساس یافته های این تحقیق، جهات مشترکه نوعیه با برخی مفاهیم مانند نوع، مشترکات نوعیه و مصالح نوعیه در اندیشه نائینی پیوند نزدیکی دارد که برای درک این مفهوم باید آن ها را در یک منظومه فکری دید. همچنین او این عبارت را به هنگام طرح دو مفهوم مهم «نمایندگی» و «نقش مردم در امور حسبیّه» به کار برده است. به اعتقاد او، در حکومت حوزه ای وجود دارد که همه مردم در آن اشتراک دارند. نائینی از مفاهیمی مانند برابری، شورا، مالیات، امر به معروف و نهی از منکر برای توضیح این مفهوم استفاده کرده است. از میان این مفاهیم، مفهوم برابری جایگاه مهمی دارد؛ در حقیقت، طرح جهات مشترکه عمومیّه مبنا و مدخلی برای مفهوم برابری در اندیشه شیعی است.

Common aspects of public in Naini thought

The main purpose of this study is to investigate one of the important concepts in Ayatollah Naini's thought entitled Common aspects of public which has been neglected by the commentators of Naini's thought. Naini was able to provide a genuine basis for Iranian constitutionalism by formulating a coherent system of thought based on Shiite principles. The main question of this research is what is the meaning and position of the concept of common aspects in general in Naini thought. The methodology of this research is based on studying the text of Naini book and using descriptiveanalytical method. According to the findings of this study, the commonalities of the species are closely related to some concepts such as the species, the commonalities of the species and the materials of the species in Naini thought that to understand this concept must be seen in a system of thought. He also used this phrase when proposing the two important concepts of representation and the role of the people in the affairs of Hasbiya. According to him, there is a constituency in the government in which all people participate. Naini has used concepts such as equality, council, tax, enjoining the good and forbidding the evil to explain this concept. Among these concepts, the concept of equality has an important place; In fact, the design of commonalities is generally the basis and entry for the concept of equality in Shiite thought