بررسی تراورتن‌های ارومیه-دختر شمالی و مقایسه آنها با تراورتن‌های سنندج-سیرجان شمالی با استفاده از ایزوتوپ‌های پایدار 18o و 13c

بیشتر نهشته‌های تراورتن ایران در کمربندی با امتداد شمال باختری جنوب خاوری (کمربند ارومیه-دختر) از منطقه تبریز تا زاهدان گسترش یافته است. در طول این نوار فعالیت‌های زمین‌ساختی جوان (پلیوسن تا حال حاضر) به همراه چشمه‌های آبگرم و فعالیت‌های آتشفشانی دیده می‌شود. در این پژوهش تراورتن‌های منطقه آذربایجان شرقی که در شمال پهنه ساختاری ارومیه دختر جای گرفته‎اند؛ بررسی شدند و با تراورتن‌های منطقه کردستان و آذربایجان ‌غربی که در بخش شمالی پهنه سنندج سیرجان جای گرفته‎اند؛ مقایسه شدند. با استفاده از مطالعات کانی‌شناختی و ایزوتوپ‌های 18o و 13c، نمونه‌های هر دو منطقه مورد مطالعه در رده گرمازاد رده‌بندی شدند. تراورتن‌‌های شمال پهنه ارومیه-دختر از دید سنگ‌رخساره بیشتر در رده قشرهای بلورین قرار گرفته‌اند؛ در حالی که نمونه‌های سنندج-سیرجان در سه رده پیزولیت، قشرهای بلورین و تراورتن‌های قلوه‌ای جای می‌گیرند. با محاسبه ( co2 )δ13c، مقدار co2آزاد شده از آب در زمان ته‌نشست تراورتن به دست آمد و مشخص شد که co2موجود در آب چشمه‌‌های تراورتن‌ساز، از سیال‌های ماگمایی پوسته‌ای منشا گرفته‌اند. همچنین نتایج تجزیه ایزوتوپ‌های پایدار مناطق مطالعاتی با نهشته‌های تراورتن کشور ترکیه مقایسه شد که نشان داد چگونگی تشکیل، منشا co2و ترکیب ایزوتوپی در تراورتن‌های هر دو منطقه مشابه است.