شیمی کانی‌های سنگ‌های بازالتی پرمین شمال بلده (البرز مرکزی): بحث زمین‎دمافشارسنجی و جایگاه زمین‎ساخت-ماگمایی

سنگ‌های آتشفشانی پرمین البرز مرکزی (شمال خاور بلده-سیاه‌بیشه) در میان سازندهای روته و نسن رخنمون دارند. ترکیب این سنگ‌ها بیشتر در محدوده بازالت هستند و از دید بافتی بیشتر پلاژیوکلاز-فیریک هستند. کانی‌های فرومنیزین همچون کلینوپیروکسن و الیوین فراوانی مودال زیادی ندارند و در مواردی کاملاً دگرسان شده‌اند. بر پایه تجزیه نقطه‌ای کانی‌ها، شیمی کلینوپیروکسن‌ در محدوده دیوپسید جای دارد و ترکیب پلاژیوکلاز لابرادوریتی (50>an%>55) است. نتایج زمین‎دمافشارسنجی کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز نشانگر فشار کمتر از 5/2 کیلوبار و دمای 1050 تا 1200 درجه سانتی‌گراد است. همچنین شیمی کلینوپیروکسن‌ها با میزان بالای tio2 (4/94 تا 7/24 درصد وزنی) مشخص می‌شود. داده‌های شیمیایی کلینوپیروکسن نشانگر مذابی با ترکیب بازالتی آلکالن است که در یک جایگاه زمین‎ساخت ماگمایی درون صفحه‌ای تشکیل ‌شده است. بر پایه داده‌های این پژوهش می‌توان گفت که در زمان پرمین، البرز مرکزی به‌صورت یک حاشیه غیرفعال در جنوب پالئوتتیس جای دارد و فعالیت ماگمایی آن با زمین‌ساخت کششی اواخر پالئوزوئیک در حاشیه شمالی گندوانا و مقارن با مراحل آغازین گسترش نوتتیس قابل تفسیر است.