سنگ‌شناسی و ژئوشیمی توده‌های نفوذی محور کرج طالقان (البرز مرکزی)

توده های نفوذی محور کرج طالقان در البرز مرکزی با ترکیب سنگ شناسی مشابه، شامل گابرو، مونزوگابرو، مونزودیوریت، مونزونیت و دایک های فلسیک از نوع آلکالی‌فلدسپارسینیت تا سینیت درون سنگ های آذرآواری سازند کرج یا معادل آن جای گرفته و سن الیگوسن را برای آنها معرفی کرده اند. بررسی های صحرایی، کانی شناسی و ژئوشیمیایی نشان داد که ماگمای مادر مجموعه نفوذی، از نوع شوشونیتی و از دید درجه اشباع از آلومینیم (asi) متاآلومین است. شواهد سنگ شناسی نشان می دهند که فرایند تفریق از گابرو به مونزونیت نقش اصلی را در تکوین سنگ های منطقه داشته است. غنی شدگی ba, rb, th) lile) و همچنین افت عناصر ti, nb) hfse) در الگوی توزیع عناصر کمیاب از نمودارهای عنکبوتی، ویژگی  سنگ های وابسته به محیط فرورانش را نشان می دهد. همچنین در این نمودارها lree نسبت به hree غنی شدگی دارد که این ویژگی ها نیز در سنگ‌های مناطق فرورانش و حواشی فعال قاره ای دیده می شوند. مطالعات ژئوشیمیایی و پتروژنتیکی انجام شده، بیانگر منشا واحد سنگ های نفوذی محور کرج طالقان و نقش تبلور تفریقی همراه با هضم و آلایش ماگما با سنگ های پوسته ای، در تحول ماگمای سازنده سنگ های یاد شده است. این ماگما از ذوب بخشی درجه پایین یک منبع گوشته ای غنی شده زیر سنگ‌کره قاره ای با ترکیب گارنت ـ لرزولیت حاصل شده  است. مشارکت دو نوع گوشته سنگ‌کره‎ای و سست‌کره‎ای در پتروژنز سنگ های محور کرج طالقان را می توان ناشی از یک مدل ژئودینامیکی کششی مرتبط با تغییر شیب فرورانش به‎صورت roll back دانست که احتمالاً در مراحل پایانی فرورانش میان صفحات عربی و ایران در زمان chattian یا الیگوسن بالایی به وجود آمده  اند.

Petrology and geochemistry of intrusions in the KarajTaleghan axis (Central Alborz)

The Intrusive bodies of the KarajTaleghan Axis, situated in the Central Alborz zone have lithological compositions including gabbro, monzogabbro, monzodiorite, monzonite andfelsic dikes of alkali feldspar syenite to syenite. Furthermore, they are accompanied by pyroclastic rocks of the Karaj formation, for which Oligocene age is considered. Geological surveys, mineralogical and geochemical studies indicated that the parental magma of this complex had shoshonitic and metaaluminous nature. Petrological evidence show that fractional crystallization from gabbro to monzonite had main role in genesis of these rocks. Enrichment in LILE) Ba, Rb and Th(and depletion in HFSE (Nb and Ti) in Rare Earth Elements distribution patterns of spider diagrams, indicate an subductionrelated environment for formation of these rocks. Also they are enriched in LREE rather than HREE, the characteristics which are usually observed in the rocks from subduction environments and active continental margins. Chemical and petrological studies indicate a common source for these igneous rocks and the main role of fractional crystallization in the evolution of magma, although, minor amounts of assimilation and contamination of magma by crustal rocks occurred. The alkaline magma formed by low degree partial melting of an enriched subcontinental lithospheric garnetlherzolite mantle. Contribution of both the lithospheric and asthenospheric mantles in petrogenesis of the KarajTaleghan basic rocks might be attributed to a tensional geodynamic setting with change in subduction dip in the form of roll back, dominated at the final stage of the subduction of Neotethyan plate beneath Iran in upper Oligocene (Chattian).