>
Fa   |   Ar   |   En
   کانسار مس - طلای پورفیری ائوسن مسجدداغی، شمال باختر ایران، نمونه ای از کانسارهای پورفیری نوع جزایر کمانی  
   
نویسنده حسن پور شهره ,علیرضایی سعید
منبع علوم زمين - 1396 - دوره : 26 - شماره : 104 - صفحه:43 -58
چکیده    کانسار مسجدداغی در جنوب باختر کمربند ماگمایی ارسباران در شمال باختر ایران و در حاشیه جنوبی پهنه قفقاز کوچک جای گرفته است. این کانسار در یک توده میزبان دیوریتی نیمه‌ ژرف مربوط به ائوسن تشکیل شده و در مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی و تخریبی رسوبی کهن تر نفوذ کرده است. ویژگی های ژئوشیمیایی توده نفوذی مسجدداغی، آن را دارای خصلت کالک آلکالن با پتاسیم بالا و متاآلومینوس معرفی می کند که در یک محیط فرورانشی جزایر کمانی و همزمان با برخوردی جایگزین شده است. دگرسانی های شاخص آن از نوع پتاسیک  با کانی‌های شاخص بیوتیت ثانویه و ارتوز در مرکز   کانسار پورفیری است که به وسیله دگرسانی پروپیلیتیک با کانی شاخص کلریت دربر گرفته شده است. کانی‎های فلزی کانسنگ‎ساز را بیشتر کالکوپیریت همراه با مقادیر فرعی کانه های بورنیت، کالکوسیت اولیه و تتراهدریت به همراه مقدار کمی مولیبدنیت تشکیل می دهد. پیریت و مگنتیت کانه های همراه و متداول هستند. این کانسار در نمای پلان به‎صورت یک توده بیضوی ‌شکل با قطر بزرگ 500 متر و قطر کوچک 400 متر بوده و آثار کانی سازی تا ژرفای 1000 متری در گمانه هاردیابی شده است.. سن سنجی40ar/39ar  روی بیوتیت های ثانویه در  منطقه دگرسانی پتاسیک، زمان تشکیل کانسار و از این رو جایگزینی و تبلور توده دیوریت پورفیری مادر را 53/0 ± 07/54 (ائوسن آغازی) نشان می دهد. این کانسار از این نظر بسیار متفاوت با کانسارهای شناخته شده در پهنه ارسباران است که بیشتر در میوسن میانی و در جایگاه کمان ماگمایی قاره ای و همزمان با برخوردی تشکیل شده اند.
کلیدواژه مس - طلای پورفیری، مسجدداغی، جزایر کمانی، جلفا، ائوسن، آذربایجان، ایران
آدرس دانشگاه پیام نور, گروه زمین شناسی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده علوم زمین, گروه زمین شناسی, ایران
پست الکترونیکی alirezaei@sb.ac.ir
 
   Eocene Masjeddaghi porphyry CuAu deposit; an example of island arc porphyry type deposit in NW Iran  
   
Authors Hassanpour S ,Alirezaei S.
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved