ژئوشیمی و جایگاه زمین ساختی گنبد‎های آداکیتی پرسیلیس احمدآباد خارتوران (جنوب خاورشاهرود)

در منطقه احمدآباد خارتوران در 175 کیلومتری جنوب خاور شاهرود، تعداد قابل توجهی گنبد آداکیتی رخنمون دارد که به درون واحدهای آتشفشانی رسوبی پالئوسن- ائوسن نفوذکرده‎اند. ترکیب سنگ‎شناختی این گنبد‎ها شامل آندزیت، تراکی‎آندزیت، تراکی‎داسیتی و داسیت است. پیروکسن (اوژیت)، هورنبلند سبز و پلاژیوکلاز آشکارترین کانی‎های مافیک و فلسیک سازنده این سنگ ها هستند. باتوجه به میزانhree پایین وlree بالا به همراه دیگر ویژگی‎ها از جمله sio2بین 91/58 تا 41/63 درصد،na2o بیش از 3 درصد، al2o3 بیش از 16 درصد،yb پایین‌تر از 8/1 پی‎پی‎ام،y کمتراز 18 پی‎پی‎ام و نسبت na2/ok2o بین 98/0 تا 3/2 درصد، این سنگ ها در گروه آداکیت‎های پرسیلیس قرار می‎گیرند. غنی‌شدگی از عناصرlree نسبت بهhree، تهی شدگی از nb و ti و تمرکز بالایrb ، ba،k و thبیانگرآلایش پوسته‎ای ماگمای سازنده سنگ‎های آداکیتیمورد است. آنکلاوهایی با ابعاد و ترکیب متفاوت در این گنبدها دیده می‎شوند که شواهدی از آمیختگی ماگمایی و آغشتگی با پوسته قاره‎ای هستند. مجموعه شواهد سنگ‎شناختی و ژئوشیمیایی نشان می‎دهد که ماگمای سازنده این سنگ‎‎ها از ذوب ورقه اقیانوسی فرورانش یافته و دگرگون شده نوتتیس (شاخه سبزوار- درونه) سرچشمه گرفته‎است.