بررسی روش‌های ارزیابی کانی‌ها و عناصر استراتژیک و حیاتی، با نگاهی ویژه به ژئواکونومی فلوراسپار در ایران

‏تا پیش از جنگ سرد، تامین مواد استراتژیک و مطالعات مربوط به آنها، بیشتر تحت تاثیر رقابت نظامی میان شرق و غرب قابل بررسی وارزیابی بود که نمونه جامع ‏آن، فاکتورهای ریسک ژئوپلیتیکی اندرسون برای پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو بوده است؛ولی پس از جنگ سرد و فروریختن دیوار برلین و توسعه اقتصادی چین،کشورهای غربی بیش‌ازپیش دچار نگرانی وآسیب‌پذیری ازسوی تامین‌کنندگان موادمعدنی شدند. دلیل اصلی این مهم، ‏تحولات و چرخش از ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی به ژئواکونومی و اولویت اقتصاد نسبت به نظامی‌گری است. بنابراین روش‌های ارزیابی پساز جنگ سرد، بیشتر ‏مبتنی برتقابل شمال و جنوب و تامین امنیت یا حفظ قدرت اقتصادی و تهیه کالاهای مورد نیاز جامعه و حفاظت از محیط زیست است. روش‌های جدید با ‏پژوهش‎های شورای ملی پژوهش ایالات متحده آمریکا و با ابداع ماتریس حیاتی در دو بعد خطر تامین و اهمیت اقتصادی شروع شد که دیگر روش‌های بعدی تا ‏مطالعات گرایدل، از اصول آن پیروی می‌کنند. از میان این مطالعات، بررسی‌های سازمان زمین‌شناسی و وزارت دفاع ایالات متحده و اتحادیه اروپا وصنایع کشورآلمان، نشان می‌دهد که فلوراسپار به‌عنوان یک کانی حیاتی و استراتژیک در جهان، به‌دلیل کاربرد آن در تولید فولاد، آلومینیم، هیدروفلوروکربن‌ها، تفلون‌ها و انرژی‌های نو دارای اهمیت اقتصادی است. با بررسی میزان تولید فلوراسپار کشورهای جهان طی 15 سال گذشته، اگرچه ایران با یک درصد تولید، رتبه دهم را کسب کرده است، ولی همچنان یکی از واردکنندگان اصلی کالاهای واسطه‌ای ساخته ‌شده از این کانی در میان کشورهای منطقه و همسایه است.بنابراین درگام نخست، سرمایه‌گذاری برای اکتشاف سیستماتیک و ریشه‌ای منابع فلوراسپار در کشور و به‌ویژه در منطقه البرز مرکزی، با هدف افزایش میزان ذخایر و تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت آلومینیم کشور، بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد؛ صنعتی که رقبای جنوبی ایران، به‌علت ارزان بودن انرژی در این منطقه، با سرمایه‌گذاری در آن به‌طور جدی فعال شده‌اند.‏