بررسی زمین شناسی و کانی سازی پتانسیل تیتانیم خانیک- غازان، ارومیه، استان آذربایجان غربی

پتانسیل تیتانیم خانیک- غازان در 82 کیلومتری شمال باختری شهر ارومیه در انتهای شمال باختری پهنه سنندج-سیرجان جایدارد. این پتانسیل بخشی از توده آذرین نفوذی مافیک اولترامافیک موسوم به مجموعه غازان است که درون سنگ های رسوبی پالئوزوییک زیرین نفوذ کرده است. این توده از دو بخش مافیک (با حجم رخنمون اصلی) و اولترامافیک (با حجم رخنمون بسیار جزیی) تشکیل شده است. سنگ های مافیک بیشتر گابرویی و شامل گابروهای لایه ای متوسط‎ بلور تا درشت‌بلور و گابروهای توده ای ریزدانه (میکروگابرو) هستند. رخنمون های بسیار جزیی سنگ های اولترامافیک نیز بیشتر ترکیب ورلیت تا دونیت دارند. گابروهای لایه­ای، سنگ­های میزبان اصلی کانی­سازی اکسیدی آهن- تیتانیم در محدوده مورد مطالعه هستند. کانی‌های اصلی سنگ های میزبان شامل کلینوپیروکسن ها و پلاژیوکلازها هستند. کانی های فرعی را عموماً کانی های کدر (بیشتر اکسیدهای آهن - تیتانیم) و کمی الیوین و آپاتیت و کانی های ثانویه را ترمولیت-اکتینولیت، اپیدوت، زوئیزیت، کلریت، آلبیت ثانویه، سریسیت و کلسیت تشکیل داده­اند. دگرسانی های مهم شامل سوسوریتی شدن، اورالیتی شدن، سریسیتی شدن و کلریتی شدن هستند. کانی های فلزی کانسنگ را ایلمنیت، مگنتیت، تیتانومگنتیت و به مقدار بسیار جزیی هماتیت و پیروتیت تشکیل می دهند. مجموع فراوانی کانی های ایلمنیت، تیتانومگنتیت و مگنتیت در مقاطع صیقلی مورد مطالعه میان 5 تا 12 درصد حجمی در تغییر هستند. بافت های اصلی کانسنگ شامل بافت های پرکننده فضاهای خالی نوع دانه ای و برون رست هستند. بافت های کروی، مارتیتی و میلونیتی بافت های فرعی کانسنگ هستند. همراهی فازهای اکسیدی و سیلیکاتی با هم در سنگ های میزبان به دلیل فوگاسیته به نسبت پایین اکسیژن بوده که اجازه تفکیک کامل مذاب اکسیدی را از مذاب سیلیکاتی نداده است. بر پایه بررسی های ژئوشیمیایی مشخص شده که ماگمای اولیه روند آلکالن تا ساب‌آلکالن با تمایل به سوی توله‌ایتی داشته است. بر پایه نتایج مطالعات سنگ نگاری، کانه نگاری و تجزیه های شیمیایی نتیجه گرفته شد که پتانسیل ایلمنیت- تیتانومگنتیت خانیک- غازان مشابه کانسار قره آغاج ارومیه بوده و بیشترین تشابه را در سطح جهانی با کانسار ایلمنیت- مگنتیت آپاتیت عیار پایین kauhajarvi در باختر فنلاند دارد.