|
|
|
|
بررسی کانی‌سازی مس- طلادار گرانیتویید طارم (شمال زنجان) بر پایه شواهد کانی‌شناسی، ژئوشیمی و میانبار سیال
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
زمانیان حسن ,رحمانی شهرام ,جان نثاری محمدرضا ,زارعی سهامیه رضا ,برنا بهروز
|
|
منبع
|
علوم زمين - 1394 - دوره : 25 - شماره : 98 - صفحه:255 -282
|
|
|
|
|
چکیده
|
کانسار مس طلادار لهنه در شمال باختر ایران، 100 کیلومتری شمال استان زنجان قرار گرفته است. ناحیه معدنی لهنه بخشی از حوزه فلززایی پهنه طارم در پهنه ساختاری البرز باختری آذربایجان است. وجود آثار معدنی بسیار، سرباره های ذوب، آثار فعالیت های معدنی (کند و کاوها از قبیل چاله اکتشافی،تونل) در محل قلعه ارمنی ها (توسط معدن کاران ارمنی) نشان‌دهنده مورد توجه بودن ذخیره معدنی لهنه توسط معدن کاران کهن بوده است. 9 رگه سیلیسی طلادار در منطقه وجود دارد. دو رگه سیلیسی اصلی دارای طول 500 متر و ستبرای یک متر (قابل دید در روی زمین) است. سنگ‌های منطقه به صورت رسوبی- آتشفشانی و آتشفشانی (توف، توف برش و تراکی آندزیت) و توده نفوذی (گرانودیوریت، کوارتز مونزونیت، مونزونیت) است. بر پایه مطالعات پتروژئوشیمیایی توده نفوذی از نوع i و ماگمای سنگ‌های گدازه های آتشفشانی از نوع آلکالن و ساب‌آلکالن هستند. از دید موقعیت زمین ساختی نیز مربوط به محیط فرورانش هستند. سنگ‌های توف برشی توسط توده نفوذی با ترکیب کوارتزمونزونیتی، قطع و دچار دگرسانی شدهاند. از دگرسانی های مهم میتوان به انواع سیلیسی، آرژیلی و سریسیتی اشاره کرد. کانی زایی اصلی طلا در سنگ‌های توف برش و مقدار کمی در سنگ‌های کوارتزمونزونیتی رخ داده است. کانی زایی از نوع شکافه پرکن، رگه رگچه ای و برش‌های گرمابی است. بر پایه تجزیه نمونه های مینرالیزه، عیار طلا از دست کم 0/002 تا 10 گرم در تن متغیر است. میانگین عیار طلا 4/35 گرم در تن است. از دید کانی‌شناسی، محدوده معدنی دارای کانی‌های فلزی (سولفیدی- اکسیدی) و غیرفلزی (سیلیکاتی و کربناتی) طی دو فاز درونزاد و برونزاد است. کانی‌های فلزی شامل ذرات طلا (بهصورت آزاد در باطله سیلیسی و قابل دیدن در زیر میکروسکوپ و مطالعات sem)، نقره (به صورت آزاد و درگیر در شبکه گالن و تتراهدریت) پیریت، کالکوپیریت، بورنیت، گالن، اسفالریت و تتراهدریت است. کانی‌های غیرفلزی یا باطله شامل کوارتز، فلدسپار قلیایی گرمابی (آدولاریا)، سریسیت، کانی‌های رسی، کلسیت، و به مقدار کم باریت است. بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی (جدول همبستگی عناصر، نمودار خوشه‌ای، شکل فضایی تجزیه فاکتوری) طلا با عناصر نقره (0/78)، مس (0/81)، آرسنیک (0/7)، سرب (0/64)، روی (0/6)، گوگرد (0/4)، بیسموت (0/45)، اورانیم (0/3) و مولیبدن (0/25) دارای همبستگی معنی داری است. این همبستگی ژئوشیمیایی با شواهد کانهنگاری (پاراژنز و توالی پاراژنزی کانی‌ها) و مطالعات sem همخوانی دارد. مطالعه میانبارهای سیال روی سیال‌های اولیه درشت (بزرگ‌تر از 20 میکرون) و غنی از مایع در کانی کوارتز (همراه و همزاد با کانی‌های سولفیدی و میزبان ذرات طلا) انجام گرفت. داده‌های میانبارهای سیال، دمای میان 125 تا 290 درجه سانتی‌گراد و شوری میان 1 تا 6/5 درصد وزنی nacl و ژرفای کمتر از 1000 متر را نشان می دهد. شواهد میانبارهای سیال پدیده های سرد شدگی، مخلوط شدن با آب‌های جوی و جوشش، تشکیل سیال‌های با شوری و چگالی بالا را در کانسار لهنه را نشان می دهد. از شواهد جوشش وجود کانی آدولاریا، کلسیت، کوارتز تیغه ای و برش‌های گرمابی است. شواهدی از جمله حضور بافت های اپی ترمال نواری، شانه ای، تیغه ای، برش گرمابی و دگرسانی سریسیتی و وجود کانی‌های سولفیدی گالن، اسفالریت، کالکوپیریت، تتراهدریت و شواهد میانبارهای سیال (دما، شوری، دانسیته، میانبارهای غنی از بخار) گویای ماهیت اپی ترمال سولفیداسیون متوسط است.
|
|
کلیدواژه
|
اپی ترمال ,طلا ,میانبار سیال ,دگرسانی ,ژئوشیمی ,کانسار لهنه
|
|
آدرس
|
دانشگاه لرستان, گروه زمین شناسی, ایران, دانشگاه لرستان, گروه زمین شناسی, ایران, سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور, ایران, دانشگاه لرستان, گروه زمین شناسی, ایران, سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
Borna Behrouz ,Zamanian Hasan ,Jannessary Mohammad Reza ,Zareii Sahamiieh Reza ,Rahmani Shahram
|
|
Abstract
|
Lohneh gold and copper deposits lay in the north west of Iran, 100 kilometers north of Zanjan province. Lohneh mining area is a part of the Tarommetallogenic zone in the Alborz-Azerbaijan region. The presence of numerous minerals, slag melting of mining activities (such as cows and exploratory pits, tunnels) in the Armenian fortress (by Armenian miners) shows that the mineral reserve Lohneh have been considered by old miners. There are 9 gold bearing quartz veins .Two main quartz vein with a length of 500 meters and a width of one meter (visible on the Earth). Rock outcrops in the area consist of the Eocene-Oligocene volcanic rocks (tuffs, tuff breccia, trachyandesite) and intrusive rocks (granodiorite, quartz monzonite, monzonite). On the basis of geochemistry study, intrusive rocks is resemble the I-Type granitoids and from a magmatic stand point, the rocks of the area are calc–alkaline, and tectonically they belong to the continental margin and subduction zones. Tuff breccia rocks cut by quartz monzonite and has been altered. The major alteration of the areas consists of silicious, sericitic, and argillic alteration. The main gold minerals have occurred in tuff breccia rocks and a small amount of gold mineral in quartz monzonite. Gold mineralization in the Lohneh area is in the form of open space, vein-veinlet and hydrothermal breccia. According to chemical analysis of gold mineralized samples gold grade is in the range of at least 0.002 to 10ppm. The average gold grade is 4.35ppm. Mineralogy of Lohneh deposit has a metallic minerals (oxide, sulfide) and non-metallic (silicate and carbonate) which is composed of two phases hypogene and supergene. Metallic minerals are including gold particles (free in siliceous gangue and visible under a microscope and SEM study), silver (in the free form in siliceous and involved in galena and tetrahedrite network), pyrite, chalcopyrite, bornite, galena, sphalerite, and tetrahedrite. Non-metallic minerals or gangue consist of quartz, hydrothermal alkali feldspar (adularia), sericite, clay minerals, calcite, and small amount of barite. According to geochemical studies (table correlation of elements, graph clustering and component plot in rotated space) gold with Ag(0.78), cu(0.81), As(0.7), Pb(0.64), Zn(0.6), S(0.4), Bi(0.45), U(0.3), Mo(0.25) is a significant correlation. This correlation geochemistry is corresponded with mineralography evidence (mineral paragenesis sequence) and SEM studies. Fluid inclusion study was performed on primary, large size and rich liquid fluid inclusions on quartz mineral (concurrent with the formation of gold and sulfide minerals).Fluid inclusion data shows in the temperature range from 125 to 290 °C and salinity between 1 and 6.5 wt% NaCl and depths less than 1000 m. Fluid inclusion evidence shows cooling effect, boiling and formation of solutions with high salinity and density of the ore forming fluids in Lohneh deposits. Adularia mineral, calcite, bladed and comb quartz and hydrothermal breccia are evidence of boiling effect in the Lohneh deposits.Evidence of the presence of epithermal textures (banded, comb, blade, and hydrothermal breccia), sericitic alteration, and sulfide minerals such as galena, sphalerite, chalcopyrite, tetrahedrite, and fluid inclusions evidence (temperature, salinity, density, vapor-rich inclusions) indicates intermediate sulphidation epithermal gold deposits in Lohneh area.
|
|
Keywords
|
Epithermal ,Gold ,Fluid inclusion ,Alteration ,Geochemistry ,Lohneh ore deposit
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|