|
|
|
|
بررسی گونه‌های گیاهی برای امکان‌سنجی اکتشاف کرومیت به روش بیوژئوشیمیایی در افیولیت‌های خواجه‌جمالی، نیریز، ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
قطمیری حسین ,آل‌یس محمدامین
|
|
منبع
|
علوم زمين - 1394 - دوره : 25 - شماره : 98 - صفحه:19 -28
|
|
|
|
|
چکیده
|
در اکتشاف معادن، بررسی جذب عناصر فلزی توسط گیاهان اهمیت دارد اما اکتشاف بیوژئوشیمیایی در ایران چندان مورد توجه نبوده است. هدف از این پژوهش بررسی گیاهان بومی در محدوده معادن خواجه‌جمالی برای امکان‌سنجی اکتشاف کرومیت و سنجش غلظت عناصر آهن، مس، سرب و نیکل توسط ضریب جذب زیستشناختی (bac) و نیز بررسی و اعتبارسنجی استفاده از نمونه های گیاهی شاهد در کنار مطالعه نمونه خاک و با انجام آزمون های آماری استاندارد است. ناحیه خواجه‌جمالی جزو نوار افیولیتی آلپی است و در محدوده پهنه راندگی زاگرس قرار گرفته است. واحد های سـنگی در این منطقه بیشتر شامل سنگ هایی از توده افیولیتی نیریز است که بیشتر از نوع هارزبورژیت و دونیت هستند و کانه اصلی در آنها کرومیت است. در مطالعات پیشین غلظت عناصر فلزی مورد نظر در خاک منطقه محاسبه و به منظور بررسی میزان جذب پنج عنصر کروم، نیکل، آهن، مس و سرب در گونه‌های گیاهی بادام کوهی، پسته کوهی، باردلنگ، گون کوهی و ریواس، 25 نمونه (از هر گونه گیاهی 5 نمونه) در منطقه و 5 نمونه خارج از منطقه به عنوان نمونه شاهد (از هر گونه گیاهی یک نمونه) برداشت شده و توسط دستگاهicp-oes تجزیه شد. ضریب bac در همه گونه های گیاهی مورد مطالعه برای هر پنج عنصر یادشده ضعیف یا بسیار ضعیف محاسبه شد. تحلیل آماری داده ها با آزمون های oneway anova و t-test نشان داد که گون کوهی و باردلنگ برای عنصر سرب و گیاه ریواس برای عنصر نیکل می توانند برای پی جویی قابل استفاده باشند. این پژوهش پیشنهاد می دهد که در مطالعات آینده برای مناطقی که پوشش گیاهی آنها ضریب bac ضعیفی داشته و یا ضریب bac در آنجا تعیین نشده است، مقایسه غلظت عناصر در گیاهان منطقه با گیاهان یک ناحیه شاهد به عنوان یک ابزار کمکی مدنظر قرار گیرد.
|
|
کلیدواژه
|
بیوژئـوشیمی ,کرومیت ,عناصر فلزی ,خواجه‌جمالی ,رویشگاه ایران تورانی ,نیریز
|
|
آدرس
|
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز, گروه زمین شناسی, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز, گروه زمین شناسی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
smaaleyasin66@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
Ghetmiri Hasan ,Aleyasin Mohammad Amin
|
|
Abstract
|
Surveying the uptake of metal substances by plants has a very important role in mineral exploration, but biogeochemical exploration has not been paid much attention in Iran. The aim of current study was surveying vegetative species of Khajeh-jamali mineral area to evaluate the probability of biogeochemical exploration of chromite and to evaluate the uptake of Iron, Copper, Lead and Nickel in the floral plants providing biological absorption coefficient (BAC). Also it aimed to evaluate the reliability of comparing metal uptake of the plants with control groups as an assisting method of exploration. The area is located on the Zagros thrust zone belong to the Alps ophiolitic band. Rock units of this area are mainly composed of rocks from Neyriz ophiolite assemblage, which are mostly of Harzburgite and Dunite types with chromite as the major mineral. The concentrations of metal substances in this area are assessed in previous studies.To study six substances of Chrome, Nickel, Iron, Cupper, Lead, and Zinc, in five herbal species including Amygdalus carduchorum ,Pistacia atlantica, Ebenus stellata, Asragalus sp. and Rheum ribes, twenty five samples (5 from each species) were collected in the study area and five samples (one for each species) were collected from an area outside of the region as control. The samples were analyzed by ICP-OES method. The resultant data was statistically analyzed using One-way Anova and T-test. BAC was in “low” or “very low” range for all the five plant species. The results showed that Rheum Ribes could be useful in Nickle exploration and Ebenus stellata for Lead exploration. This study suggests future biogeochemical investigations of areas with flora having undefined or low BAC to consider comparison of plants’ substance uptake with controls as an assisting method.
|
|
Keywords
|
Biogeochemistry ,Chromite ,Metal Elements ,Khajeh-jamali ,Iran-Turanian Vegetative area ,Neyriz
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|