|
|
|
|
مدل‌سازی بی‌هنجاری‌های گرانی بوگه و هشدار سونامی ناشی از ساختار فرورانشی منطقه مکران (مطالعه موردی: منطقه بریس)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
اقتصادی شهمیر ,شوکتی آمقانی مهدی
|
|
منبع
|
علوم زمين - 1394 - دوره : 25 - شماره : 98 - صفحه:105 -116
|
|
|
|
|
چکیده
|
ساختار کنونی زمین‌ساختی و لرزه‌خیزی بالای منطقه مکران متاثر از فرورانش رو به شمال صفحه اقیانوسی نوتتیس به زیر صفحه اوراسیاست. بر طبق شواهد علمی و تاریخی، گسل مکران دارای پتانسیل بسیار بالای لرزه‌خیزی و مستعد ایجاد سونامی ناشی از آن در سواحل جنوب خاوری کشورمان است. توپوگرافی، گرانی هوای آزاد و گرانی بوگه در این منطقه تغییرات برجسته‌ای را نشان می‌دهند که وابسته به تغییرات قابل ملاحظه در ساختارهای ژرف زمین هستند. مقادیر تا حدودی منفی‌تر گرانی هوای آزاد نشان می‌دهد که شیب فرورانش در باختر مکران بیشتر از خاور آن است. بیشتر زمینلرزههای با بزرگای بیشتر از 6 منطقه مکران در محدوده تغییرات مثبت به منفی گرانی هوای آزاد رخ داده‌اند که می‌توانند تا حدی پیش‌نشانگر زمینلرزههای با بزرگای بالا باشند. مقدار گرانی بوگه از mgal150 در پوسته اقیانوسی دریای عمان به mgal 90- در پوسته قاره‌ای اوراسیا می‌رسد. ژرفای موهو در دریای عمان 14 کیلومتر است و به مقدار حدود 32 کیلومتر در زیر پوسته قاره‌ای اوراسیا می‌رسد. شیب فرورانش نیز حدود 5.7 درجه است. مطالعه و شبیه‌سازی سیلاب ناشی از سونامی با در نظر گرفتن زمینلرزههای احتمالی، اهمیت ویژه ای دارد. در این پژوهش، سیلاب سونامی‌های ناشی از زمینلرزههای احتمالی گسل مکران در سواحل استان سیستان و بلوچستان و در بندر بریس به روش عددی شبیه‌سازی و مطالعه شده است. سناریو‌های در نظر گرفته شده برای این کار، زمینلرزهای با بزرگای 8 ، زمینلرزهسال 1945 در پاکستان با بزرگای 8.5 و زمینلرزهفرضی با بزرگای زمینلرزه2010 ژاپن با بزرگای 9.0 بوده‌اند. نتایج به دست آمده نشان می‌دهند که بیشترین مقدار بالا آمدن آب برای منطقه با زمینلرزهبا بزرگای 8 حدود 0.5 متر، برای منطقه بازمینلرزهبا بزرگای 8.5 حدود 3.4 متر و برای منطقه با زمینلرزهبا بزرگای 9 حدود 14 متر است. همچنین بیشترینپهنای منطقه سیلابی حدود 1.4کیلومتر و زمان رسیدن اولین امواج به ساحل حدود 22 دقیقه است. نتایج به دست آمده از این پژوهشمی‌تواند در برنامه‌ریزی برای گسترش منطقه مفید باشد.
|
|
کلیدواژه
|
لرزه‌خیزی ,فرورانش مکران ,نوتتیس ,اوراسیا ,پوسته ,سیلاب ,سونامی ,بریس ,صفحه‌اقیانوسی ,بی‌هنجاری گرانی ,ژرفای موهو ,شیب فرورانش
|
|
آدرس
|
سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور, ایران, سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
Shokati Amghani Mahdi ,Eghtsadi Shahmir
|
|
Abstract
|
The present tectonic activity and seismicity of Makransubduction zone is affected from northward movement of Neo-Tethys oceanic plate under Eurasia plate. According to scientific and historical observations, Makran fault has high seismicity and is completely capable to create tsunami hazard on Iranian southeastern coasts and Pakistanian western coasts. Topography, Free-Air and Bouguer gravity anomalies show critical changes on this region, which related to the changes in the earth deep structures. Western Makran experiences more negative Free-Air gravity values rather than eastern parts, this indicates that dip of subducting plate in the western Makran is more than eastern part. Many of earthquakes which magnitudes are 6 and above happened in the regions where Free-Air gravity change abruptly from positive to negative values, these regions might predict big earthquakes. Bouguer gravity values change from 150 mGal in the oceanic crust of Oman sea to the -90 mGal in the Eurasian continental region. Moho depth is about 14 km beneath Oman sea and increases up to 32 km under Eurasian continent. Subducting plate dip is around 5.70. Studying and numerical simulation of run up due to tsunami, by consideration of earthquakes, is very important. In this research, the run up of tsunami on Makran fault in Sistan and Baluchestan province coastlines (Beris region) by using numerical methods has been studied. The results were tested by earthquakes magnitude of 8,8.5 (Pakistan, 1945) and 9 (Japan, 2010).Therefore the maximum flood of model was up to 0.5m (for earthquake magnitude of 8), 3.4m (for earthquake magnitude of 8.5) and 14m (for earthquake magnitude of 9). The maximum flood width would be 1.4Km and arrival time of the first tsunami waves would be 22 minute. These results could be possible to determine high risk region to optimize development planning.
|
|
Keywords
|
Seismicity ,MakranSubduction ,Neo-Tethys ,Eurasia ,Crust ,Run up ,Tsunami ,Beris ,Oceanic Plate ,Gravity Anomalies ,Moho Depth ,Subduction Dip
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|