|
|
|
|
کانسار مس معدن بزرگ با میزبان آتشفشانی، نمونه ای از کانسارهای مس نوع مانتو، خاور شاهرود
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
صالحی لیلا ,رسا ایرج ,علیرضایی سعید ,کاظمی مهرنیا احمد
|
|
منبع
|
علوم زمين - 1394 - دوره : 25 - شماره : 98 - صفحه:93 -104
|
|
|
|
|
چکیده
|
کانسار مس معدن بزرگ در 130 کیلومتری خاور شاهرود و در محدوده معدنی عباس آباد قرار دارد. این محدوده، شامل کمربندی از سنگ های آتشفشانی آذرآواری، همراه با میان‌لایه‌های رسوبی با راستای شمال خاور جنوب باختر، در برگیرنده 8 کانسار مس است. سنگ های آتشفشانی این محدوده، به‌طور چیره شامل تراکی آندزیت، تراکی آندزیت- بازالت و تراکی‌بازالت به سن ائوسن است. این سنگ ها، ماهیت شوشونیتی تا پتاسیم بالا دارند و از دید جایگاه زمین ساختی در موقعیت کمان حاشیه فعال قاره ای جای می گیرند. سنگ درونگیر این کانسار، سنگ های تراکی آندزیت با بافت پورفیریک تا مگاپورفیریک، گلومروپورفیریک و بادامکی است. بر پایه مشاهدات صحرایی، مطالعات میکروسکوپی، طیف‌سنجی رامان و xrd، دو نوع دگرسانی ناحیه ای و محلی در واحدهای آتشفشانی دیده می شود. دگرسانی پروپیلیتیک شاخص دگرسانی ناحیه ای است و در همه سنگ های آتشفشانی و آذرآواری دیده می شود. دگرسانی محلی، مرتبط با کانه زایی مس است و با دگرسانیهای کلسیمی، سیلیسی، سریسیتی و کلریتی مشخص میشود. کانهزایی مس، ساده و چینهکران است. بافت کانسنگ، دانه پراکنده، داربستی و رگه رگچه ای است و کانی سازی به‌صورت پر کردن فضاهای خالی و همین طور جانشینی صورت گرفته است. بر پایه مطالعات میکروسکوپی و داده‌های epma، کانی‌های گروه کالکوسیت شامل کالکوسیت، ژورلئیت، آنیلیت، دیژنیت و کوولیت هستند، کانه های اصلی این کانسار به شمار می آیند که با بورنیت و پیریت همراهی می شوند. کوولیت، مالاکیت، آزوریت، کریزوکولا و گوتیت، کانی های ثانویه و کوارتز، زئولیت، کلریت، اپیدوت، کلسیت و کالسدونی، کانی های غیرفلزی هستند. برای تشکیل این کانسار، دو مرحله گرمابی اولیه و مرحله غنی شدگی ثانویه اکسایش پیشنهاد می شود. بر پایه مطالعات میانبارهای سیال، دمای همگن شدگی میان 90 تا 268 (با میانگین 176) درجه سانتیگراد است. دامنه تغییرات شوری میان 3.4 تا 22 (با میانگین 13.2) درصد وزنی نمک طعام به دست آده است. چگالی سیال میان 0.8 تا 1.1 است. ژرفای به دام افتادن میانبارهای سیال در این کانسار کمتر از 200 متر و فشار حاکم در طی تشکیل کانسنگ، کمتر از 50 بار بوده است. کانسار معدن بزرگ، بر پایه ویژگی های زمین شناسی، کانی شناسی، بافت و ساخت کانسنگ و داده های حاصل از میانبارهای سیال قابل مقایسه با کانسارهای مس نوع مانتو است که از برخی مجموعه های آتشفشانی مزوزوییک و سنوزوییک دنیا گزارش شده است.
|
|
کلیدواژه
|
مس نوع مانتو ,معدن بزرگ ,عباس آباد ,کالکوسیت ,آتشفشانی سنوزوییک ,میانبار سیال
|
|
آدرس
|
دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده علوم زمین, گروه زمین شناسی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده علوم زمین, گروه زمین شناسی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, دانشکده علوم زمین, گروه زمین شناسی, ایران, شرکت مهندسین مشاور پارسی کان کاو, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
Kazemi Mehrnia Ahmad ,Rasa Iraj ,Salehi Leila ,Alirezaei Saeed
|
|
Abstract
|
The Madan Bozorg deposit is located in the Abbas Abad mining district, about 130 km east of Shahroud. The area is covered by a NE-SW trending belt of intermediate-mafic lava flows and pyroclastic materials, as well as interlayered sedimentary rocks. Eight copper deposits have been identified in the district. Based on the chemistry, the volcanic rocks can be classified as trachyandesite, trachyandesitic basalt and trachybasa the rocks display high potassium calc-alkaline to shoshonitic affinities and bear geochemical attributes characteristic of continental arc settings. The Madan Bozorg deposit is hosted in trachyandesite with porphyritic to megaporphyritic, glomeroporphyritic and amygdaloidal textures. Based on field observations, microscopic studies, Raman spectroscopy and XRD results, two types of alteration, regional and local, can be distinguished. The regional or background alteration, is comparable to a propylitic assemblage and occurs in mineralized and non- mineralized volcanic units. Local alteration associated with copper mineralization includes calcic, silicic, sericitic, chloritic, zeolitic and hematitic. Copper mineralization occurs as disseminated, vein- veinlet, replacement, stockworks and irregular open space fillings. Based on microscopic studies and EPMA data, chalcocite group minerals (chalcocite, djurleite, anilite, digenite and covellite) are the main ore minerals and are accompanied by subordinate bornite, pyrite and hematite. Secondary minerals include covellite, malachite, azurite, chrysocolla and goethite. Nonmetallic minerals are quartz, chlorite, epidote, calcite, and chalcedony. Based on fluid inclusion studies on coexisting quartz, homogenization temperatures are between 90 to 268°C with an average of 176° C. Salinities vary between 3.38 to 21.96 (average, 13.21) wt% NaCl eq. Fluid density varies between 0.8 to 1.1 g.cm-3. The depth of fluid inclusion trapping is estimated to be less than 200 meters, and ore formation occurred at pressures less than 50 bars. The host rocks, ore mineralogy, ore textures and structures, and fluid inclusions characteristics in Madan Bozorg deposit are similar to those reported from Manto type copper deposits in Mesozoic-Cenozoic volcanic belts in South America and elsewhere.
|
|
Keywords
|
Manto Type Copper ,Madan Bozorg ,Abbas Abad ,Chalcocite ,Cenozoic Volcanic ,Fluid Inclusion
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|