پهنه‌بندی خطر ریزش سنگی در ارتفاعات شمال شهر شاهرود

ریزش سنگی یکی از انواع متداول ناپایداری های دامنه ای در نواحی کوهستانی است و وجه تمایز آن با دیگر ناپایداری ها سرعت بالا و رخداد ناگهانی آنهاست. به همین دلایل ریزش سنگی از جمله ویرانگرترین حرکت های توده ای به شمار می رود و سبب از بین رفتن جان انسان‎ها و ایجاد خسارات سنگین می شود. در این پژوهش پایداری دامنه های سنگی ارتفاعات تپال در شمال باختری شهر شاهرود مورد تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور نقشه زمین‎شناسی 10000/1 منطقه تهیه و مطالعات درزه نگاری در 12 مقطع انجام شد و با استفاده از این داده ها ناپایداری دامنه ای به دو روش استریوگرافیک توسط نرم افزار dips 5.103 و شبیه سازی تعادل حدی توسط نرم افزار swedge 4.078 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان از پایداری دامنه ها در شرایط استاتیک و ناپایداری آنها در شرایط دینامیک دارد. در صورت رخداد شرایط بحرانی (بارش های شدید و متوالی و رخداد زمین‌لرزه های شدید) قطعات سنگی به شدت ناپایدار خواهند بود و خطری جدی برای پایین دست ایجاد خواهند کرد. همچنین سازوکار ریزش سنگی با استفاده از نرم‎افزار rocfall 4.039 شبیه سازی، سپس نتایج آن وارد نرم‎افزار arc gis 9.3 و به صورت پهنه های با درجات مختلف خطر نشان داده شد. پس از روی هم اندازی نقشه کاربری اراضی منطقه و نقشه پهنه بندی خطر، مشخص شد که جاده سلامتی، جاده کاج و حواشی آن، مزار شهدای گمنام، هتل جهانگردی و بخش هایی از پارک آزادی، مناطق مسکونی پایین دست جاده سلامتی و مجتمع تفریحی آبشار در محدوده خطر قرار گرفته اند.