|
|
|
|
کانه‌زایی مس چینه‌کران نوع مانتو (Manto-type) در آندزیت پورفیر پیروبیتومن‌دار کشکوییه رفسنجان، زیرپهنه دهج-ساردوییه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
ابولی پور مصطفی ,راستاد ابراهیم ,رشید‌نژاد عمران نعمت‌الله
|
|
منبع
|
علوم زمين - 1394 - دوره : 24 - شماره : 95 - صفحه:123 -144
|
|
چکیده
|
منطقه معدنی مس کشکوییه در زیرپهنه دهج- ساردوییه از کمان ماگمایی ارومیه- دختر و در ناحیه کرمان قرار دارد. در این منطقه پنج معدن به نام‌های پلنگی، چشمه خضر، تله دزی، اقبالی و عابدینی فعال هستند. شکل هندسی و ژیومتری ماده معدنی در این معادن چینه‌کران و سنگ درون‌گیر آنها آندزیت پورفیرپیروبیتومن‌دار با سن ایوسن است. در این کانسارها، بورنیت، کالکوزیت و کالکوپیریت سولفیدهای اصلی مس هستند که با هماتیت همراهی می‌شوند. ساخت و بافت ماده معدنی به‌صورت پرکننده فضای خالی، دانه پراکنده، رگه - رگچه ای و جانشینی است. محیط زمین ساختی کانسارهای مس منطقه کشکوییه با توجه به بررسی‌های ژیوشیمیایی صورت گرفته یک محیط کششی است که همزمان با رخداد فرورانش در پشت کمان زیرپهنه دهج- ساردوییه تشکیل شده است. مقادیر مس، سرب و نقره در سنگ درون‌گیر آندزیت پورفیری بدون کانه‌زایی حداکثر تا ppm 600 می رسد. میکروترمومتری سیال‌های درگیر در این کانسارها منشا احتمالی سیال‌های کانه‌ساز را شورابه‌های حوضه‌ای نشان می‌دهد. معادن فعال مس در منطقه کشکوییه شباهت‌های زیادی را از نظر کانی‌شناسی، عناصر همراه، سنگ میزبان، ساخت و بافت، ژیومتری و ژنز با یکدیگر و با کانسارهای تیپ مانتو در دنیا نشان می‌دهند. رخداد این تیپ کانه‌زایی مس در منطقه کشکوییه رفسنجان نشانگر اهمیت فرایندهای وابسته به سنگ‌های آتشفشانی در کانه‌زایی مس، افزون بر فرایندهای مرتبط با پلوتونیسم مولد کانه‌زایی سیستم‌های پورفیر در زیرپهنه دهج- ساردوییه است. حضور پیروبیتومن در سنگ میزبان آندزیت پورفیری کانسارهای مس منطقه کشکوییه سبب شده است تا این کانسارها در زمره کانسارهای مس با میزبان آندزیت پیروبیتومن‌دار در جهان قرار گیرند. تعداد این نوع کانسارهای تیپ مانتو در دنیا محدود است و به طور عمده در شیلی قرار دارند. مشابه با دیگر کانسارهای تیپ مانتو در دنیا، دو فاز مهم برای رخداد کانه‌زایی در این کانسارها قابل جدایش است. فاز اول شامل فرایندهایی است که سبب تشکیل پیریت و پیروبیتومن در زمینه سنگ آندزیت پورفیر شده و شرایط محیط احیایی را در آن ایجاد کرده است. فاز دوم مربوط به ورود سیال‌های اکسیدان غنی از مس است که سبب جانشینی سولفیدهای مس و هماتیت به جای پیریت و پیروبیتومن فاز اول شده و کانه‌زایی مس را موجب شده است.
|
|
کلیدواژه
|
مس چینه‌کران ,آندزیت پورفیر پیروبیتومن‌دار ,ایوسن ,منطقه کشکوییه ,رفسنجان ,زیرپهنه دهج- ساردوییه ,Manto-type copper ,Pyrobitumen-bearing porphyritic andesite ,Eocene ,Koshkoiye district ,Rafsanjan ,Dehaj-Sardoiye sub-zone
|
|
آدرس
|
دانشگاه تربیت مدرس, دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, استادیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|