بررسی پتانسیل حرکتی گسل شمال تبریز

گسل تبریز، از مهم ترین گسل های ایران است که در منطقه شمال باختر ایران و در آذربایجان مرکزی (ایران) قرار گرفته است. این گسل دارای پیشینه لرزه‌خیزی است و به لحاظ قرارگیری شهر تبریز با جمعیت حدود دو میلیون نفر در مجاورت آن یک عامل خطر لرزه ای مهم به‌شمار می‌آید. در این پژوهش با بررسی داده های لرزه ای دستگاهی، تحلیل تصاویر دورسنجی وداده های صحرایی در پهنه گسل تبریز، از حوالی شمال شهر میانه تا باختر شهر مرند، سه پاره عمده برای گسل شمال تبریز متمایز شده است. پتانسیل حرکتی گسل رابطه نزدیک با تنش زمین‌ساختی در محدوده آن گسل دارد و از این رو برای برآورد توان حرکتی گسل تبریز در پاره های مختلف آن، وضعیت تنش های زمین‌ساختی در هر پاره گسل به روش وارون مستقیم تحلیل شده است.بررسی نتایج به دست آمده دراین پژوهش نشان می دهدکه برای پاره میانی وجنوبی گسل تبریز مقدارfmp (fault movement potential) حدود 73/0تا67/0 است بنابراین نشانگر پتانسیل بالای این گسل برای فعالیت دوباره و ایجاد زمین‌لرزه های بزرگ و مخرب است که تاریخچه زمین‌لرزه های فشرده تاریخی این گسل نیز این مورد را تایید می کند. از این رو نتایج این پژوهش احتمال حرکت برای گسل شمال تبریز را 70 درصد برآورد می‌کند. ولی مقدار متغیرfmp در پاره شمالی (بخش باختر و محدوده شهر مرند) گسل تبریز 37/0تا3/0 و از این رو این بخش دارای توان لرزه‎خیزی پایین تری نسبت به پاره‌های میانی و جنوبی استکه با تاریخچه لرزه‌خیزی محدود تر این بخش همخوانیدارد.