تحلیل وضعیت تنش نوزمین‎ساختی کوهزاد زاگرس و جدایش رژیم‎های تنش‎ با داده‎های زمین‎لرزه

در این پژوهش وضعیت رژیم تنش زاگرس بر پایه روش تحلیل وارون و داده‎های سازوکار کانونی زمین‎لرزه‌های روی داده مرتبط با گسل‌های فعال این محدوده بررسی شده است. در این پژوهش به دلیل تفاوت‌های ساختاری، لرزه‌شناسی و زمین‎شناسی، کمربند رانده و چین‌خورده زاگرس به 5 پهنه ساختاری تقسیم شد تا بتوان وضعیت تنش همگنی را برای هر پهنه تحلیل کرد. با توجه به وجود تعداد زیادی داده‎های لرزه‎ای، برآورد سمت‎گیری تنش‎ها با استفاده از آنها انجام گرفته است. برای این منظور ابتدا داده‎های حل سازوکار کانونی زمین‎لرزه‌های سده اخیر زاگرس از منابع مختلف گردآوری، ساختار آنها یکسان و پس از کنترل و اصلاح خطاهای ممکن از آنها استفاده شد. در این مطالعه تحلیل جدایش تنش‎ها با نرم‎افزار dyngli انجام گرفته است. بر این مبنا در بخش‌های مختلف زاگرس دست کم سه رژیم تنش جداگانه و در برخی نیز چهار رژیم تنش اثرگذار است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد سوگیری تنش‌های رژیم اول و سوم به دست آمده در پهنه 1 و 2، سوی تنش‎های رژیم سوم وچهارم در پهنه 3، تنش رژیم سوم در پهنه 4 و تنش‎های رژیم‎های اول، دوم و چهارم در پهنه 5 با نتایج بررسی دیگر پژوهشگران در این محدوده و به‌ویژه با نتایج اندازه‌گیری‌های ژیودزی همخوانی خوبی نشان می‌دهد. جهات جابه‌جایی پوسته تحلیل شده باژیودزی gps که پژوهشگران مختلف به دست آورده‌اند، نشان می‌دهد که کوتاه‎شدگی در سراسر زاگرس یکنواخت نیست و از سوی دیگر سو‎گیری میدان واتنش و لغزش گسل‌ها نیز متفاوت ‎است که می‌تواند مرتبط با وجود رژیم‌های تنش چندگانه در زاگرس باشد. همچنین رژیم‎های هم‎راستا با سوی gps با توجه به زمین‎ساخت نازک پوسته در زاگرس و با در نظر گرفتن نزدیکی آن با نتایج روند اندازه‎گیری شده با ژیودزی به نظر می‌رسد مربوط به پوشش رسوبی باشند که سبب زمین‎لرزه‎های به نسبت پیوسته با بزرگای کوچک می‎شوند. از این رو، رژیم‎های اول، دوم و چهارم در پهنه 1، رژیم دوم در پهنه 2، رژیم‎های اول و دوم در پهنه 3 و 4 و رژیم سوم در پهنه 5 در ارتباط با پی‌سنگ پیشنهادشده است که با تمرکز تنش‌ها سبب رویداد زمین‌لرزه‎های بزرگ می‎شود. همچنین روند تنش‎های فشارشی به دست آمده عمود بر امتداد ساختارهاست، به‌طوری که در پهنه‌های 1، 2 ، 3 و 5 رژیم تنش دوم و در پهنه 4 رژیم اول، همگی عمود بر ساختارهای چین‎خورده و راندگی‎ها هستند.