نشانه های زمین ریختی زمین ساخت فعال حوضه زهکشی چالوس در البرز، شمال ایران

شاخص زمین ریخت شناسی زمین ساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تاثیر فعالیت زمین ساخت در یک ناحیه است. محاسبه این شاخص به‌وسیله نرم افزار های arc gis و سنجش از دور (به عنوان ابزار شناسایی) در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری های احتمالی مرتبط با زمین ساخت فعال سودمند است. این روش به‌ویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی روی فعالیت زمین ساختی آن با استفاده از این روش صورت گرفته است، می تواند روش نو و مفیدی باشد. بر پایه مقادیر شاخص طول- شیب رودخانه (sl)، عدم تقارن حوضه زهکشی (af)، انتگرال فرازسنجی (hi)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (vf)، شکل حوضه زهکشی (bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (smf)، شاخصی به نام iat (indexofrelativeactivetectonics؛ زمین ساخت فعال نسبی) حاصل شد که ترکیبی از شاخص های بالاست و خود به چهار رده تقسیم می شود. مقادیر به دست آمده برای شاخص iat در منطقه مورد بررسی نشان دهنده پهنه ای با فعالیت زمین‌ساختی پایین (رده 4) در زیر حوضه های 4 و 6 و پهنه ای با فعالیت زمین ساختی متوسط (رده 3) در زیر حوضه های 1، 2، 7، 9، 10، 11، 12، 14، 15 و 19 و پهنه ای با فعالیت زمین ساختی بالا (رده 2) در زیر حوضه های 3، 5، 8، 13، 16، 17و 18 است. الگوی تقارن توپوگرافی عرضی (t) نیز برای ناحیه مورد بررسی محاسبه و نتیجه آن به شکل نقشه ای از بردارهای t تهیه شد. با مقایسه مقادیر این شاخص با نقشه رده‌بندی زمین ساخت فعال نسبی، تطبیق نواحی رده بالا با پهنه های دارای مقادیر بالای عدم تقارن تایید شد.