تفسیر داده های ژیوفیزیکی (IP/RS) محدوده معدنی طلای هیرد بر مبنای مطالعات زمین‌شناسی، دگرسانی و کانه زایی

محدوده معدنی طلای هیرد در استان خراسان جنوبی و در 140 کیلومتری جنوب شهرستان بیرجند قرار دارد. در این محدوده توده های نفوذی مافیک تا اسیدی با ترکیب گابرو تا گرانیت در توالی آتشفشانی- رسوبی ترشیری نفوذ کرده و آنها را تحت تاثیر قرار داده اند. بر پایه مقدار پذیرفتاری مغناطیسی، این نفوذی ها در دو رده مگنتیتی (اکسیدی) و ایلمنیتی (احیایی) تقسیم بندی شده اند. مهم‌ترین دگرسانی هایی که در سطح زمین و گمانه های حفاری شناسایی شده اند عبارتند از: 1) کوارتز- تورمالین- سریسیت؛ 2) کربناتی؛ 3) اسکارنی شدن و 4) پروپیلیتیک. کانی سازی طلا و عناصر همراه(w, sn, bi, as, sb, pb, zn, ag) به صورت جانشینی، پراکنده، رگه- رگچه ای، توده ای، برشی و اسکارن در ارتباط با توده نفوذی گرانیتی- گرانودیوریتی احیایی و با فواصل مختلف نسبت به آن تشکیل شده است. مطالعات زمین شناسی، دگرسانی و کانه زایی کانسار طلای هیرد و مقایسه ویژگی‌های آن با ویژگی های ذخایر طلای شناخته شده در سطح جهان، نشان می دهد که این کانسار از نوع ذخایر طلای مرتبط با توده های نفوذی احیایی (rirgs) است. از آنجا که در این سامانه‌ها بیشترین ذخیره طلا همراه با سولفید است و در سقف استوک های گرانیتوییدی احیایی کانه ساز و سنگ‌های هورنفلسی مجاور، شکل می گیرد، اکتشافات ژیوفیزیکی به روش پلاریزاسیون القایی و مقاومت ویژه الکتریکی بر روی توده نفوذی گرانیتوییدی احیایی و نواحی همجوار با هدف شناسایی بخش‌های پنهان کانی سازی، انجام شده است. تلفیق داده های ژیوفیزیکی ip –rs) ) با اطلاعات زمین شناسی، دگرسانی و کانی سازی منطقه، دلالت بر کانی سازی گسترده ای در حاشیه خاوری توده نفوذی و سنگ‌های دربرگیرنده دارد. در این ارتباط پنج ناحیه بی هنجار با بارپذیری بیش از 30 میلی ولت بر ولت مشخص شده که به طور کلی می توان آنها را در دو دسته جداسازی کرد: 1) بی هنجاری دارای پلاریزاسیون القایی بالا و مقاومت ویژه کم که ناشی از حضور فراوان سولفورهای فلزی به صورت پراکنده، رگچه ای و توده ای همراه با دگرسانی شدید سریسیتی است و 2) بی هنجاری دارای پلاریزاسیون القایی بالا و مقاومت وی‍ژه الکتریکی متوسط تا بالا که مشخص‌کننده وجود سولفورهای فلزی به صورت پراکنده و شدت زیاد دگرسانی سیلیسی- کربناتی می‌باشد.