تاثیر چینه‌نگاری مکانیکی بر سبک ساختاری در بخش میانی کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس

ویژگی‎‌های مکانیکی پوشش رسوبی به‎ویژه عملکرد جدایشی واحدهای سنگی شکل پذیر از عوامل اصلی کنترل کننده سبک دگرریختی در کمربندهای چین خورده و رانده است. این مقاله با تفسیر خطوط لرزه ای بازتابی به همراه الگوسازی آنالوگ، به بررسی عملکرد این واحدهای شکل پذیر در بخش میانی کمربند زاگرس می پردازد. تفسیر برش های لرزه ای نشان می‌دهد که سازند گچساران به سن میوسن به عنوان یک افق شکل پذیر با ستبرای زیاد در میانه پوشش رسوبی حضور دارد و با عملکرد جدایشی خود موجب تغییر سبک ساختاری از سطح به ژرفا شده است، به‌گونه ای که هندسه چین‌های سطحی انطباقی با هندسه ساختارهای موجود در واحدهای پیش از میوسن ندارد. افزون بر این، یک افق جدایش موثر دیگر در قاعده پوشش رسوبی و بر روی پی سنگ واقع شده است که می تواند سری هرمز یا معادل‎‌های جانبی آن باشد. برای شبیه سازی آزمایشگاهی از عملکرد همزمان دو افق شکل پذیر جدایشی، مدل آنالوگی طراحی شد که در آن پوشش رسوبی شامل دو لایه شکل پذیر از جنس خمیر سیلیکون هرکدام به ستبرای 15 درصد از کل ستون چینه نگاری، یکی در قاعده و دیگری در میانه پوشش رسوبی متشکل از ماسه خشک بود. نتایج به‎دست آمده از مدل، ساختارهای مشابهی را با بخش میانی کمربند چین خورده و رانده زاگرس نشان می دهد. در حالی که در ژرفا و در بین دو افق جدایشی، راندگی‌ها و چین‎های فرادیواره ای مرتبط با آنها در یک سامانه دوپلکسی ایجاد شده اند، در سطح و در بالای افق جدایش میانی، ناودیس‌های باز با طول موج بلند و تاقدیس‌های با طول موج کوتاه همراه با راندگی‌های بسیار کم شیب گسترش یافته اند. بنابراین آگاهی از رفتار جدایشی افق‌های شکل پذیر برای پی بردن به سبک ساختارهای زیرین آنها، به منظور اکتشافات هیدروکربوری در مخازن ژرف زاگرس، امری ضروری است.