تحلیل هندسی چین خوردگی مرتبط با گسلش، مطالعه موردی: تاقدیس کاسه ماست، جنوب منطقه لرستان

تاقدیس کاسه ماست از جمله تاقدیس های کوچک مقیاس جنوب منطقه لرستان است که در کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس واقع شده است. این تاقدیس در حاشیه گسل جبهه کوهستانی قرار دارد. گسل جبهه کوهستانی به عنوان یک جبهه توپوگرافیک شناخته شده و کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس را به چندین منطقه شامل ایذه، فارس، لرستان و فروافتادگی دزفول تقسیم می کند. منطقه گسلی بالارود که به صورت یک گسل رانده مدفون فعال بخشی از گسل جبهه کوهستانی است، در حد فاصل منطقه لرستان (جنوب) و منطقه فروافتادگی دزفول (شمال) قرار دارد. این منطقه گسلی با عبور از حاشیه جنوبی تاقدیس کاسه ماست، این تاقدیس و تاقدیس های همجوار را تحت تاثیر عملکرد خود قرار داده است. برداشت های صحرایی و انجام تجزیه و تحلیل پارامترهای هندسی تاقدیس کاسه ماست نشان می‌دهد که این تاقدیس با محور دارای روند متغیر، یک چین نامتقارن، غیر استوانه‌ای، غیر هارمونیک، با همگرایی به سوی جنوب باختر است. این تاقدیس در زیررده 1c طبقه بندی رمزی قرار می‌گیرد. برای تعیین سبک یا هندسه آن از نظر فشردگی واژه باز و با توجه به نسبت ابعادی محاسبه شده واژه پهن و برای توصیف خمیدگی نسبی واژه نیمه گرد شده پیشنهاد می گردد. همچنین این تاقدیس با مدل های هندسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس مقدار شیب و موقعیت سطح راندگی مدفون، مسیر حرکت و جابه جایی صورت گرفته بر روی منطقه گسلی بالارود از طریق مطالعه مشخصات هندسی این تاقدیس پیش بینی شده است. مقایسه برش عرضی تهیه شده برای تاقدیس کاسه ماست با انواع مدل های ارایه شده برای چین های مرتبط با گسلش، نشان می دهد که تاقدیس را می توان به عنوان نمونه ای از چین های جدایشی نامتقارن (asymmetrical detachment fold) که متاثر از عملکرد منطقه گسلی بالارود است، پیشنهاد نمود. در این صورت این احتمال وجود دارد که تاقدیس در مراحل اولیه و شرایط آغاز تشکیل یک چین جدایشی قرار داشته باشد. این در حالی است که سازوکار چین خوردگی تاقدیس های همجوار (از جمله تاقدیس های سیاه کوه و چناره) از نوع چین خوردگی انتشار گسلی است. احتمالا تغییر سازوکار چین خوردگی از چین خوردگی جدایشی، در تاقدیس کاسه ماست به چین خوردگی انتشار گسلی در تاقدیس های همجوار (از جمله سیاه کوه و چناره) را می‌توان به عواملی همچون: چگونگی عملکرد راندگی، محل قرار گرفتن تاقدیس کاسه ماست در کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس، فاصله تاقدیس نسبت به منطقه گسلی بالارود و قابلیت تبدیل سازوکار چین خوردگی سه‌گانه مرتبط با گسلش به یکدیگر، نسبت داد.