دگرریختی ستبرپوست و نازک پوست در گستره ماه نشان، زنجان، شمال باختر ایران

این پژوهش با کمک داده های صحرایی دقیق به تهیه یک بُرش ساختاری ترازمند برای گستره ماه نشان پرداخته است تا گسترش ساختارهای اصلی آن را مورد کاوش قرار دهد. بررسی‌های ساختاری ما آشکار می سازد دو گسله شمال باختری-جنوب خاوری و اصلی ماه نشان و انگوران، گسله هایی بنیادی هستند که با نفوذ در ژرفای پوسته سبب مقدار قابل ملاحظه ای کوتاه شدگی در این گستره شده اند. از این میان، گسله انگوران با سرچشمه گرفتن در پوسته زیرین تا ژرفای حدود 21 کیلومتری پوسته نفوذ می کند و تمام توالی فانروزوییک و حتی بخشی از پی سنگ پرکامبرین در پوسته زیرین را دچار راندگی می کند. بر پایه پژوهش حاضر که راندگی یادشده نه از یک سطح فراکَنِش کم قوام که از یک پهنه بُرش نرم در ژرفا سرچشمه می گیرد. نشانه های شکل گیری و شرایط تشکیل چنین پهنه ای در سنگ های پرکامبرین موجود در فرادیواره انگوران دیده می شود. بر این پایه، سطح فراکَنِش راندگی ماه‌نشان، که در ژرفای کمتری (13 کیلومتری) قرار گرفته است، می‌تواند در پیوند با وجود احتمالی مواد تبخیری هم ارز سری هرمز در زیر سازند کهر باشد. دگرریختی همزمان با نهشتگی در سازند قم در فرادیواره راندگی انگوران و شواهد دیگر در نهشته‌های نیوژن گستره نشان می دهند که راندگی انگوران از الیگوسن به این سو فعال بوده است. بر پایه بازسازی جابه‌جایی در پهنای گسله انگوران و مقایسه آن با سن آغاز فعالیت این گسله پیشنهاد می کند این گسله با نرخ لغزشی در حدود یک میلی‌متر در سال در حال فعالیت بوده است. ویژگی‌های ساختاری گستره ماه نشان گویای آن است که در این گستره، علاوه بر زمین‌ساخت نازک پوست، کارکرد گسلش ستبرپوست نیز سبب ستبرشدگی قابل ملاحظه پوسته شده است. بر پایه نتیجه این پژوهش، ستبرشدگی قابل ملاحظه پوسته در گستره ماه نشان با ویژگی یادشده در پوسته کمربند سنندج-سیرجان سازگار است.