سن یابی لرزه خیزی گسل اهواز و جابه‌جایی مسیر رودخانه کارون با استفاده از ترمولومینسانس و مطالعات ژیوتکنیک و شناسایی گسل های نوشناخته در پروژه قطار شهری اهواز

شهر اهواز، مرکز استان خوزستان در جنوب باختر ایران قرار گرفته است. عناصر اصلی زمین شناسی در این شهر عبارتند از: گسل اهواز، طاقدیس اهواز، سازندآغاجاری و رسوبات آبرفتی و بادرفتی جوان. ساخت پروژه قطار شهری اهواز در سال 1385 شروع شد. گسل اهواز از میانه شهر عبور کرده و آن را از دید ژرفای سنگ بستر به دو بخش شمال- شمال خاوری (فرادیواره) و جنوب- جنوب باختری (فرودیواره) جدا کرده است. ژرفای سنگ بستر (سازند آغاجاری) در بخش شمال- شمال خاور به‌طور میانگین 8 تا 12 متر و در بخش جنوب-جنوب باختر به دلیل افت زمین‌ساختی قابل توجه در دسترس حفاری های ژیوتکنیک قرار ندارد (شکل 2). رودخانه کارون در دشت خوزستان و شمال اهواز شکل پیچان رودی دارد ولی در مرکز شهر در محدوده تلاقی با گسل اهواز شکل خطی پیدا می کند (شکل 1). به‌منظور بررسی تاثیر گسل اهواز بر این تغییر شکل، ستون چینه شناسی رسوبات کارون به‌طور عمودی و افقی بررسی شده و نتایج نشان از آن دارد که رژیم رسوب گذاری کارون به‌طور عمودی و همچنین افقی (از مناطق باختری به‌سوی بستر کنونی) در چند هزار سال اخیر وارون شده است (شکل 3). به منظور بررسی فرضیه تاثیر فعالیت گسل اهواز بر این پدیده، سن رسوبات بستر کارون در ژرفای مختلف با روش ترمولومینسانس اندازه گیری شد تا ضمن بررسی این نظریه، زمان یکی از فعالیت های اصلی این گسل معلوم شود. افزون بر این در طی عملیات اجرایی، دو گسل نوشناخته در ایستگاه های میدان فرودگاه و مصلا به همراه یک گسل احتمالی در محل ایستگاه مرکز فرهنگی در منطقه شمال- شمال خاور گسل اهواز شناسایی شده و مختصات محل، شیب، امتداد و جابه‌جایی ظاهری آنها اندازه گیری شد.