بررسی ساختاری و تاثیر تغییر ستبرای سازند قم بر هندسه ساختار‌ها، منطقه دخان در باختر ‏ساوه

سازند قم در ایران مرکزی با رخساره سنگی محیط دریایی در میان دو سازند تخریبی قاره‌ای سرخ پایین و سرخ بالا قرار دارد. ستون چینه‌سنگی کامل آن از منطقه قم گزارش شده و به ‏این نام نیز خوانده شده است. ولی بیشترین ستبرای سازند قم با تغییرات جانبی در نوع رخساره، از منطقه دخان در باختر ساوه گزارش شده است. بررسی‎های چینه‌شناسی سازند قم در این ‏منطقه نشان داده است که ستبرای آن در فاصله‌های کوتاه به‎شدت تغییر می‌یابد. در این مطالعه مشخص شد که هندسه ساختارهای موجود در منطقه متاثر از تغییر ستبرای واحدهای سنگی ‏موجود در سازند قم هستند. همچنین تغییر شدید ستبرای این سازند دریایی در منطقه دخان با سازوکار گسل‌های اصلی منطقه تفسیر شده است. مطالعه هندسه و سازوکار گسل‌های بزرگ ‏در منطقه دخان مشخص ساخت که نوع جابه‏جایی آنها در تغییر ستبرای سازند قم در زمان رسوب‌گذاری و سپس در نوع چین‌خوردگی در زمان تغییرشکل نقش بنیادین داشته است. این ‏بررسی روشن ساخت که در زمان رسوب‌گذاری سازند قم، منطقه دخان به دلیل قرار گرفتن در پایانه شمال باختری گسل‌های امتدادلغز اصلی منطقه شامل گسل‌های تفرش، تلخاب و ‏ایندس با راستای شمال باختر- جنوب خاور تحت تاثیر کشش بوده است. ‏