>
Fa   |   Ar   |   En
   ارایه مدل کینماتیکی برای چین مرتبط با گسلش لار و ارتباط ساختاری آن با رویداد ‏زمین‌لرزه 1960 لار، جنوب خاوری زاگرس ‏  
   
نویسنده هاشمی خدیجه ,اویسی بهنام ,سعیدی عبدالله
منبع علوم زمين - 1393 - دوره : 24 - شماره : 93 - صفحه:9 -18
چکیده    کمربند چین- راندگی زاگرس به‌ عنوان یکی از کمربندهای کوهزایی جوان با چین‌خوردگی‌های گسترده در پوشش رسوبی‌اش شناخته می‌شود که در آن فراوانی زمین‌لرزه‌ها به‌شکل ‏نواری به سوی بخش‌های درونی زاگرس متمایل است. تاقدیس لار یکی از چین‌های فعال و متمایل به بخش درونی زاگرس است که در کمان فارس ساحلی قرار دارد. شهر لار که در ‏بخش شمال خاوری این ساختار قرار گرفته، چندین بار توسط زمین‌لرزه تخریب شده است. مهم‌ترین این زمین‌لرزه‌ها، زمین‌لرزه 1960 (‏mb ~ 6.0‎‏) است که سبب ویرانی و تلفات بسیاری ‏شد. نزدیک‌ترین گسل به ‌شهر لار که‎ ‎به‌احتمال زیاد می‌تواند مسبب این زمین‌لرزه باشد گسل لار است. برای نمایش هندسه چین مرتبط با گسلش لار برش ساختاری به درازای 27 ‏کیلومتر تهیه شد. درصد کوتاه‌شدگی کلی در امتداد برش 3/17 درصد یعنی برابر با 6/4 کیلومتر است. از این مقدار بیشترین کوتاه‌شدگی توسط تاقدیس لار به ‌میزان 15 درصد (‏km‏ 4‏‎~‎‏) ‏جذب شده است. مقایسه هندسه تاقدیس لار در برش ساختاری رسم‌شده با مدل‌های چین مرتبط با گسلش نشان داد که این تاقدیس از دید کینماتیکی می‌تواند با یک چین پیشروی ‏گسلی صفحه محوری ثابت‌شده با نازک‌شدگی در یال جلویی مطابقت داشته باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تاقدیس لار یک چین پیشروی گسلی بالغ است که هسته‌ آن در حال تبدیل ‏شدن به‌چین خمشی- گسلی است. این بازسازی دوباره کینماتیکی حذف واحد کم‌قوام هرمز را در هسته تاقدیس در پی داشته و حذف واحدهای کم قوام نیز به نوبه خود عاملی در تغییر ‏رفتار نرم به رفتار سخت (‏rigid‏) در هسته تاقدیس است. بر پایه برش ساختاری چنین رفتار مکانیکی در تاقدیس لار در مرز تماس سنگ‌های پالیوزوییک در هسته تاقدیس نمود یافته است ‏که می‌تواند توان لرزه‌زایی در پوشش رسوبی را افزایش دهد. بنابراین انتظار می‌رود ژرفای رخداد 1960 کم (‏km‏ 9-6) و در مغزه تاقدیس لار و در ارتباط با رفتار مکانیکی سخت در ‏هسته تاقدیس باشد. به‌کارگیری روابط هندسی نشان می‌دهد که نرخ نسبی کوتاه‌شدگی بلند‌مدت برای تاقدیس لار ‏mm/yr‏ 1 ± 2 بوده که با میانگین نرخ لغزش ‏mm/yr‏ 1 ± 4 بر روی ‏گسل لار همراه بوده است.‏
کلیدواژه زاگرس ,گسل لار ,زمین‌لرزه 1960 لار‏ ,چین پیشروی گسلی ,چین خمشی- گسلی‏ ,نرخ نسبی کوتاه‌شدگی ‏ ,Zagros ,Lar Fault ,‎1960 Lar Earthquake‎ ,Fault Propagation Fault ,Fault Bend Fold ,Relative Shortening Rate
آدرس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور, پژوهشکده علوم‌زمین, ایران, سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور, ایران, سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور, ایران
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved