پراکندگی و فراوانی عناصر خاکی کمیاب در مگنتیت‌های کانسار آهن گل‌گهر سیرجان، ‏کرمان

مجموعه معدنی گل‌گهر در جنوب باختری شهرستان سیرجان (استان کرمان) و در پهنه سنندج- سیرجان قرار دارد و با داشتن معادن غنی از سنگ‌آهن حدود 30 درصد از نیاز صنعت ‏فولاد کشور را تامین می‌کند. ماده معدنی اصلی در این کانسار مگنتیت است که افزون بر آن مقادیر کمتری هماتیت و کانه‌های سولفیدی شامل پیریت و کالکوپیریت در کانسنگ معدنی ‏گل‌گهر وجود دارد. مقایسه الگوی پراکندگی عناصر خاکی کمیاب (‏ree‏) در مگنتیت گل‌گهر با مگنتیت کانسارهای ماگمایی (نوع کایرونا) و نیز مگنتیت همراه با سنگ‌های گرانیتی و ‏بازالتی نشان‌دهنده شباهت آنها از دید غنی‌شدگی نسبی عناصر خاکی کمیاب (‏lree‏) نسبت به عناصر خاکی کمیاب سنگین (‏hree‏) و بی‌هنجاری منفی ‏eu‏ است. چنین ویژگی‌هایی ‏در ‏ree‏ آپاتیت‌های کانسارهای آهن کایرونا، چغارت، اسفوردی و آیرون اسپرینگ نیز دیده می‌شود که به‌دلیل نداشتن الگوی پراکندگی ‏ree‏ همانند به فسفریت‌ها، منشا ماگمایی ‏برای آنها پیشنهاد شده است. همچنین ‏ree‏ مگنتیت گل‌گهر در مقایسه با کانسارهای آهن رسوبی، الگوی پراکندگی متفاوتی را به‌ویژه از دید بی‌هنجاری ‏eu‏ آشکار می‌‌سازد. بر پایه این ‏ویژگی‌ها، به نظر می‌رسد مگنتیت در کانسار آهن گل‌گهر از سیال‌های با منشا ماگمایی سرچشمه گرفته است. ‏