بررسی زمین شناسی، کانی شناسی و ژیوشیمی افق بوکسیتی- لاتریتی محور دیلمان- ‏اشکورات در البرز مرکزی

منطقه مورد مطالعه در بخش باختری پهنه البرز مرکزی قرار گرفته و دربرگیرنده افق‌ بوکسیتی- لاتریتی در مرز سازندهای الیکا و شمشک است. افق‌ یادشده به تریاس میانی تعلق دارد. افق‌ ‏بوکسیتی- لاتریتی در 4 محور زردکوه- لریته، شگل- سنگرود، عباسک- هیر و عرشه‌کوه- ذکابر با روند خاوری- باختری رخنمون یافته است. مقطع عرضی کامل افق‌ بوکسیتی- ‏لاتریتی از 3 بخش پایینی به‏‎رنگ خاکستری تیره و پیزول‌دار، میانی با ماهیت لاتریتی و به‎رنگ سرخ آجری و بالایی به‏‎رنگ خاکستری روشن تشکیل شده است. هر چند که در برخی ‏نقاط، تنها بخش‌هایی از افق رخنمون دارد. از دید کانی‌شناسی، کایولینیت و کوارتز، کانی‌های اصلی سازنده افق بوکسیتی- لاتریتی است و کانی‌های دیاسپور، بوهمیت، آناتاز، هماتیت و ‏گوتیت در رده بعدی قرار دارند. بخش‌های خاکستری‌رنگ، دارای عیارهای بالای ‏al2o3‎‏ و پایین ‏fe2o3‎‏ هستند در حالی که در بخش میانی، ‏fe2o3‎‏ عیار بالایی دارد و عیار ‏al2o3‎‏ ‏کاهش نشان می‌دهد. میانگین عیار ‏al2o3‎، ‏fe2o3‎، ‏sio2‎‏ و ‏tio2‎‏ در کل نمونه‌های برداشته شده به‌ترتیب 35، 14، 35 و 5 درصد است. بیشترین عیار به‌دست آمده برای ‏al2o3‎‏ در 4 ‏محور یادشده به‌ترتیب 51، 61، 48 و 48 درصد بوده است. در افق‌ های بوکسیتی- لاتریتی، همبستگی منفی مشخص میان ‏al2o3‎‏ و ‏fe2o3‎، همبستگی مثبت میان ‏al2o3‎‏ و ‏tio2‎‏ و ‏همبستگی منفی مشخصی میان ‏fe2o3‎‏ و ‏sio2‎‏ و همچنین میان ‏fe2o3‎‏ و ‏tio2‎‏ وجود دارد. نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که بهترین محور افق بوکسیتی- لاتریتی از دید ‏میانگین عیار اکسیدهای اصلی در منطقه مورد مطالعه‌، محور عباسک- هیر است. ‏