تجزیه و تحلیل چندفرکتالی مراکز سطحی زمین‌لرزه‌های استان گلستان

استان گلستان در یکی از پهنه‌های لرزه‌خیز دنیا قرار دارد که رخداد زمین‌لرزه‌های تاریخی و دستگاهی بسیار نشان از فعالیت بالای لرزه‌خیزی آن دارد. بنابراین، مطالعه لرزه‌خیزی این ‏استان با استفاده از روش‌های گوناگون لازم و ضروری است. در این پژوهش از ابزارهای فرکتالی و چندفرکتالی برای مطالعه کمی الگوی زمین‌لرزه‌های استان گلستان استفاده شد. برای ‏این منظور با به‌کارگیری روش‌های انتگرال همبستگی و روش جرم ثابت، بعد همبستگی ‏‎(d2)‎، ابعاد عمومی چندفرکتالی‎(dq) ‎‏ و طیف ‏f(?q)‎‏ زمین‌لرزه‌ها به‌دست آمد. تجزیه و تحلیل ‏مراکز سطحی زمین‌لرزه‌های استان گلستان نشان داد که پراکندگی آنها‌ دارای دو محدوده مقیاسی با دو الگوی متفاوت است و سازوکاری که الگوی زمین‌لرزه‌ها را در این دو مقیاس ‏کنترل می‌کند با یکدیگر تفاوت دارد. به‌نظر می‌رسد مقیاس کوتاه توسط جابه‌جایی روی گسل‌ها و شکستگی‌های کوچک کنترل می‌شود که سبب شده است تا بعد همبستگی پراکندگی ‏مکانی زمین‌لرزه‌ها زیاد (84/1) و ساختار چندفرکتالی آنها نیز بسیار ناهمگن شود. ولی پراکندگی زمین‌لرزه‌ها در مقیاس بزرگ‌تر بیشتر در کنترل روندهای ساختاری چیره در آمده که ‏سبب‌شده است تا بعد همبستگی پراکندگی آنها تقریبا خطی و ساختار چندفرکتالی همگن‌تر شود.‏