هندسه و سازوکار گسل گرمسار از دوره نیوژن تا به امروز‏

گسـل گرمسـار با درازایی نزدیک به 75 کیـلومتـر بـا راسـتـای تقریبی خـاوری - بـاختری در شمال گرمسار و در دامنه جنوبی بخش خاوری البرز مرکزی با شیب رو به شـمال، در ادامه خـاوری ‏گسـل ایـوانکـی دیده می‌شود. برپایه مطالعات ریخت‌ زمین ساختی انجام شده در این پژوهش سـامانه گسـلی گرمـسار به 5 قطعه ساختاری قابل تقسیم است که از خاور (روستای ده نمک) به باختر ‏‏(ایوانکی) گسترش می‌یابد و با توجه به این قطـعه‌بندی می‌توان پاره گسل کوه سرخ در بخش باختری گرمسار در تاقدیس کوه‌سرخ را به عنوان گسلی مستقل با شیب به سوی شمال و سازوکار ‏فشاری همراه با مولفه کوچک برشی چپ‌گرد در نظر گرفت. بر پایه مشاهدات و اندازه‌گیری تنش دیرین در گستره گسل گرمسار، در ایستگاه بن‌کوه و در بخش خاوری گسل گرمسار می‌توان ‏چنین انگاشت که سوی تنش دیرین در محدوده زمانی نیوژن شمالی - جنوبی با مولفه فشاری بوده است. در حالی‌که بر پایه داده‌های به‌دست آمده از مطالعات ریخت‌زمین‌ساخت سازوکار جوان ‏و چیره گسل گرمسار در پاره خاوری (پاره‌گسلی 1) چپ بر همراه با مولفه فشاری است. از سوی دیگر در تاقدیس کوه‌سرخ در بخش باختری گستره مورد پژوهش، سوی تنش را می‌توان در ‏دوره کواترنری خاوری- باختری و تحت‌تاثیر گسل راندگی با مولفه چپ‌گرد در نظر گرفت. بر پایه این پژوهش از دیدگاه هندسی گسل گرمسار گسلی با شیب به سوی شمال و قابل قطعه‌بندی ‏به 5 پاره‌گسلی است که با توجه به راستا و هندسه هر پاره‌گسلی، سازوکار آن از چپ‌بر با مولفه فشاری تا کششی قابل تقسیم‌بندی است و گسل گرمسار در ردیف گسل‌های فعال در بازه زمانی ‏کواترنری به‌شمار می‌رود. بیشینه و کمینه جابه‌جایی افقی چپ‌بر اندازه‌گیری شده بر روی این گسل برابر 220 متر و 4 متر بر روی پاره‌گسل‌های 1 و 3 از سامانه گسلی گرمسار بر روی آبراهه‌های ‏جابه‌جا شده قابل مشاهده است.‏