روش‌های‎ ‎کمی و کیفی برآورد فرسایش و رسوب با استفاده از مدل های ‏MPSIAC‏ و ‏EPM‏ در ‏حوضه آبخیز وَرده (شمال باختری کرج)‏

حوضه آبخیز وَرده در شمال‌باختر شهر کرج و در پهنه ساختاری البرز مرکزی قرار دارد و آب و هوایی نیمه مرطوب و مساحتی برابر با 97/68 کیلومتر مربع دارد. سازندهای مختلفی در این ‏حوضه وجود دارند که بیشتر از سنگ‌های شیلی، توف شیلی، ‌توف ماسه‌ای و سنگ‌آهک ساخته شده‌اند. سازند کهر به سن پرکامبرین، کهن‌ترین و رسوبات آبرفتی کواترنر جوان‌ترین ‏نهشته‌های حوضه مورد مطالعه هستند. هدف از این مطالعه بررسی حساسیت سازند ها به فرسایش با روش‌های کیفی، تعیین ویژگی‌های ‌ فیزیوگرافی و زمین‌ریخت‌شناسی و روش های کمی، با ‏مدل های تجربی و میزان رسوب دهی است. برای انجام این پژوهش ‌مطالعات کتابخانه‌ای،‌ صحرایی و تفسیر عکس‌های هوایی انجام شده است. با استفاده از اطلاعات به دست آمده از ‏ویژگی‌های هندسی، زیرحوضه ‏v1‎‏ کمینه شیب و ارتفاع و زیرحوضه ‏v7-2 ‎‏ بیشینه شیب و ارتفاع را دارند. حوضه آبخیز وَرده از واحد های کوهستان (‏m،‎ (mواحد تپه‌ماهور‎ (h) ‎‏ و نهشته های ‏آبرفتی (‏qal, qt‏) تشکیل شده است. رخساره (‏mio‏) بیشترین مساحت حوضه را تشکیل می دهد. در روش ‏mpsiac‏ تاثیر و نقش 9 عامل و در روش ‏epm، 4 عامل مهم و موثر در فرسایش ‏خاک و تولید رسوب در حوضه، ارزیابی و بسته به شدت و ضعف هر عامل، امتیاز یا عددی برای آن در نظر گرفته شد. از مجموع امتیازها یا عددهای به دست آمده برای عوامل مختلف، میزان ‏رسوب‌دهی حوضه از رابطه ‏qs=0/253e0/036r‏ محاسبه و در پایان، نقشه هر یک از عوامل 9 گانه در محیط ‏gis‏ تهیه شد. با‏‎ ‎توجه به نتایج حاصل از مدل ‏‎ epmو‎ mpsiac ‎، در میان ‏زیرحوضه‌های با میزان رسوب‌دهی بالا، زیرحوضه‏‎ ‎های ‏v2‎‏ و ‏v3‎‏ در اولویت اول برای برنامه‌های حفاظت خاک قرار می‌گیرند.‏