خاستگاه زمین‌ساختی سازند کاهار (نیوپروتروزوییک پسین) با استفاده از داده‌های تجزیه مودال ‏و کانی‌های سنگین ماسه‌سنگ‌ها در برش نمونه، کوه کاهار، البرز مرکزی

این مطالعه روی خاستگاه زمین‌ساختی سازند کاهار با سن نیوپروتروزوییک پسین در شمال ایران، کوه کاهار (مقطع نمونه) متمرکز شده است، این سازند دارای اطلاعات ارزشمندی در رابطه با ‏رویدادهای زمین‌ساختی این دوره است. سازند کاهار در این ناحیه، توالی رسوبی خوب حفظ‌شده‌ای در حدود 1000 متر از سنگ‌های بیشتر ریزدانه سیلیسی- آواری به همراه مقادیر کمتری ‏ماسه‌سنگ، کنگلومرا و دولومیت است. ماسه‌سنگ‌های لیتیک آرکوزی کاهار با بلوغ بافتی و ترکیبی پایین، دارای مقادیر فراوانی فلدسپار (پلاژیوکلاز و فلدسپار پتاسیم)، کوارتز و قطعات ‏سنگی آتشفشانی هستند و میانگین ترکیبی ‏q38f40l22‎، ‏qt39f40l21‎، ‏qm32f40lt28‎،qp27lvm60lsm13‎‏ و ‏qm44p33k23‎‏ را نشان می‌دهند که نشان از جایگاه زمین‌ساختی کمان ماگمایی فرسوده ‏و منشا نزدیک به حوضه آنها دارد. نوع قطعات لیتیک در این ماسه‌سنگ‌ها نشان‌دهنده چیرگی سنگ‌های منشا آتشفشانی آندزیتی و فلسیک است. تحلیل کانی‌های سنگین (فراوانی کانی‌های ‏ناپایدار و نیمه‌پایدار همچون بیوتیت و پیروکسن) نشان می‌دهد که ماسه‌سنگ‌های کاهار از رخنمون یافتن سنگ‌های ماگمایی کمانی منشا گرفته‌اند. در هر حال، گوناگونی کم مجموعه‌های ‏کانی سنگین در ماسه‌سنگ‌های کاهار نشان‌دهنده منشا محلی و یکنواخت برای آنها است. با توجه به وجود دو دیدگاه زمین‌ساختی در رابطه با شرایط حاکم بر ایران طی نیوپروتروزوییک پسین ‏‏(حاشیه غیر فعال کافت و کمان ماگمایی پهنه فرورانش) نتایج این مطالعه با تایید کمان ماگمایی در روشن سازی گذشته ایران‌زمین اهمیت دارد. ‏