استفاده از روش اکتشافات بیوژیوشیمیایی به‌منظور پی‌جویی کانه‌زایی مس، سرب و روی در ‏محدوده‌ مسجدداغی جلفا (آذربایجان شرقی)‏

هدف این پژوهش بررسی گیاهان بومی در محدوده‌ ناهنجاری مس و طلای مسجدداغی، معرفی‌گونه‌های مناسب ابرانباشت‌گر و معرف برای عناصر مس، سرب و روی و نیز یافتن الگویی ‏مناسب به‌منظور تعمیم در منطقه‌ آذربایجان شرقی است. محدوده‌ ‌مسجد‌داغی در برگه جلفا، شامل فلیش‌های ایوسن، آندزیت، تراکی‌آندزیت، داسیت، ریوداسیت،‌ آگلومرای الیگوسن و ‏نهشته‌های کواترنری است. مطالعات پیشین، کانی‌سازی مس پورفیری را در آن گزارش کرده ‌است. با ‌توجه به‌گوناگونی پوشش‌گیاهی در این منطقه‌‌، ‌محدوده‌ بالا به‌منظور یافتن گیاهان ‏معرف کانی‌سازی مس، سرب و روی مورد مطالعه قرار گرفت. در این بررسی،‌ میانگین ‌مقادیر فلزات (برحسب ‏ppm‏) و میانگین‌ ضریب ‌جذب‌ زیست‌شناختی(بیولوژیکی) عبارتند از: ‏برای ‏‎ cd 0.13- 1.18 : stachys inflata،cu 14.8- 1.10 ‎، ‏pb 5.67- 0.52‎، ‏re 0.033- 4.4‎‏ و ‏zn 57.4- 2.50‎، برای ‏‎: artemisia sp.‎‏ ‏cd 0.373- 1.40‎، ‏cu 22.06- 0.19‎، ‏pb 5.801- ‎‎0.12‎، ‏re 0.197- 97‎‏ و ‏zn 35.51- 0.48‎، برای ‏‎ moltkia coerulea‎‏: ‏cd 0.15- 5‎‏ ، ‏‎ cu 24.6- 0.78‎، ‏pb 0.513- 0.04‎‏ ، ‏re 0.089- 53‎‏ و‎ zn 21.8- 0.83‎‏ و برای ‏‎ salvia sp.‎‏: ‏cd ‎‎0.047- 0.55‎‏ ، ‏cu 11.04- 0.46‎، ‏pb 2.643- 0.19‎، ‏re 0.091- 19‎‏ و ‏‎ zn 70.43- 3.42‎‏. این پژوهش نشان ‌می‌دهدکه گیاهان با توانایی بالا در جذب عناصر ما را در یافتن اطلاعاتی ‏ارزشمند درباره‌ منابع پنهان و شناسایی مناطق پتانسیل‌دار جدید معدنی توانا خواهند کرد. در این پژوهش برای بیشتر عناصر مورد بررسی، گیاهان نام‌برده دارای میانگین ضریب ‌جذب‌ ‏زیست‌شناختی بیشتر و یا نزدیک به‌‌معیار ابرانباشت‌گری (‏‎ < ‎‏ 1) هستند. بیشتر ابرانباشت‌گرها به‎ stachys inflata‏ و معرف‌ها به ‏‎ stachys inflata، ‏artemisia sp.‎‏ و ‏‎ salvia sp.‎‏ تعلق ‏دارند.‏