سنگ‌نگاری، ژیوشیمی، منشا و جایگاه زمین‌ساختی مجموعه نفوذی خشومی- درانجیر،‎ ‎جنوب باختر ساغند ( ایران مرکزی)‏

مجموعه نفوذی پس از برخوردی خشومی- درانجیر به سن ایوسن پسین، شامل دو توده گرانیت خشومی و دیوریت درانجیر در منطقه ساغند، در فاصله 120 کیلومتری شمال خاوری ‏شهرستان یزد و در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد.‏‎ ‎این مجموعه درون سنگ‌های دگرگونی کمپلکس چاپدونی تزریق شده و ترکیب سنگ‌شناسی آن از سینوگرانیت، ‏مونزوگرانیت، گرانودیوریت، کوارتزدیوریت تا تونالیت در تغییر بوده و کل مجموعه توسط دایک‌های آپلیتی، میکرومونزونیتی تا میکرودیوریتی قطع شده‌است. سنگ‌های دورگه و ‏آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک با ابعاد و اشکال متنوع به فراوانی در این سنگ‌ها دیده می‌شوند. بررسی‌های ژیوشیمیایی حاکی از آن است که این سنگها متاآلومین تا اندکی پرآلومین، ‏منیزیمی و از گرانیت‌های نوع ‏‎ i‏ و ‏a‏ کلسیمی– قلیایی پتاسیم بالا هستند. الگوهای عناصر کمیاب خاکی بهنجار شده با کندریت هر دو توده و دایک‌های وابسته، حاکی از تفریق درون ‏گروهی این عناصر ‏‎( 2.72 > (la/yb)n > 41.64)‎‏ و غنی‌شدگی ‏lree‏ و بی‌هنجاری منفی متوسط‏eu ‎‏ (‏eu/eu*= 0.63‎‏ میانگین)‏‎ ‎است. رفتارعناصرکمیاب بیانگر کاهش‎ p, ti, nb‏ و ‏تمرکز بالای عناصر ‏ba, rb, k‏ و ‏th‏ است که می‌تواند نشانه آغشتگی ماگمای مافیک با مواد پوسته‌ای باشد. خاستگاه زمین‌ساختی آنها با گرانیت‌های کمان‌های آتشفشانی ‏‎(vag)‎‏ و ‏درون‌صفحه‌ای‎(wpg)‎‏ همخوانی دارد. ویژگی‌های سنگ‌نگاری، ژیوشیمیایی و تکتونوماگمایی این مجموعه نفوذی با گرانیت‌های کلسیمی- قلیایی پتاسیم بالا ‏‎(kcg)‎‏ شباهت بسیار ‏داشته و همانند بیشتر توده‌های گرانیتی ‏kcg، فرایندهای تبلور بخشی و آمیختگی ماگماهای مافیک - فلسیک نقش بسزایی در تحول و تکوین آن داشته‌اند.‏