بررسی ساختار مقاومت ویژه الکتریکی میدان زمین‌گرمایی سبلان با استفاده همزمان از ‏داده‌های مگنتوتلوریک و الکترومغناطیس حوزه زمان

انرژی زمین گرمایی منبع پاک و طبیعی برای تولید الکتریسته و دیگر مصارف صنعتی است. آتشفشان‎ ‎سبلان در‎ ‎استان‎ ‎اردبیل‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎شمال‎ ‎باختری ایران‎ ‎واقع‎ ‎شده‎ ‎است‎.‎‏ در سال 1998‏‎ ‎به عنوان ‏اولین اولویت اکتشاف انرژی زمین گرمایی در ایران،‎ ‎برداشت داده های مگنتوتلوریک و داده های الکترومغناطیسی حوزه زمان در منطقه سبلان، در 212 سایت انجام شده است. برداشت داده‌های ‏مگنتوتلوریک در بازه بسامدی 1- 8192 هرتز‎ ‎در مجاورت محل برداشت داده های الکترومغناطیسی حوزه زمان انجام گرفته است.‏‎ ‎مشکل عمده ای که به سبب توزیع بی‌هنجاری های سطحی ‏موجب شیفت مقادیر مقاومت ویژه (بدون تغییر فاز) می ‌شود با عنوان اثر استاتیک شیفت مطرح است که در این مطالعه از داده های الکترومغناطیس حوزه زمان برای حذف این اثرات استفاده ‏شده است. هر دو مد‏‎ ‎داده های مگنتوتلوریک به وسیله انطباق با منحنی مربوط به تغییر مقاومت ویژه حوزه زمان (به ویژه در بسامدهای بالا) مورد تصحیح اثر استاتیک شیفت قرار گرفت. ‏مدل‌سازی یک و دوبعدی بر روی داده های تصحیح شده با استفاده از نرم‌افزار ‏winglink‏ انجام شده است. از آنجا که ابعاد واقعی مخازن زمین گرمایی از نظر تغییرات مقاومت ویژه سه بعدی ‏است، انجام مدل‌سازی یک‌بعدی به تنهایی تقریب صحیحی نیست. اما نتایج مدل‌سازی دو‌بعدی با تعیین و مطالعه دقیق استرایک در منطقه تا حد زیادی معتبر است.‏‎ ‎در این مقاله به منظور ‏دستیابی به موقعیت منبع حرارتی و نحوه توزیع مقاومت ویژه در منطقه، تعداد سه نیمرخ متقاطع با 54 سایت در اطراف آتشفشان سبلان مورد بررسی و مدل سازی دوبعدی قرار گرفت. با ترکیب ‏مقاطع دو‌بعدی به دست آمده از مدل سازی، امکان دستیابی بهتر به نحوه توزیع مقاومت ویژه در ژرفا و‎ ‎ارایه یک مدل فرضی دو و نیم (5/2) بعدی فراهم شده است. این مدل نشانگر‎ ‎وجود ‏احتمالی مخزن اصلی حرارتی در سمت باختر و جنوب باختر منطقه وتا حد زیادی تایید‌کننده نتایج دیگر پژوهش‌ها و اطلاعات زمین‌شناسی موجود در منطقه است.‏